Macaristan, siyasi, ekonomik istikrara sahip ve son iki yılda da Avrupanın en çok yatırım olan ülkesi olarak geldiği 2019 yılında değişim rüzgarlarının sinyallerini yerel seçimlerle beraber ekim ayında verdi. 2019’un mart ayında dolar 275 forint seviyelerinde seyrederken eylülde 300 forint barajını geçti, ekim ayında da 307’i gördü. Dövizin artışını frenleyemeyen hükümet 13 Ekim yerel seçimlerinde Budapeşte başta olmak üzere Szeged, Miskolc, Eger, Pecs gibi büyük şehirleri seçimde kaybetti. Bu ekonomik değişim rüzgarlarının neticesinde 2019 yılının ilk 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Macaristan’a ihracatımız %2,1 artarak 885,5 milyon dolara ulaştı, ithalatımız ise %17,9 azalarak 913,7 milyon dolara geriledi.
Ülkesinde bir lider konumunda olan Başbakan Orban Viktor yakalanacak olan ekonomik istikrarla Macaristan’nın tekrar yükselişe geçileceğinin işaretini verdi.
Kaynak: MNB - Macaristan Merkez Bankasi
AVRUPA BİRLİĞİ’NDEKİ ÖNEMLİ STRATEJİK ORTAK
Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde Türk-Macar ilişkilerine özel önem verildi,
Türkiye ile Macaristan arasında 01.08.1933 yılında Kliring (Clearing) Antlaşması ile 18 Nisan 1934 tarihinde Türk-Macar Ticaret Antlaşması imzalandı.
2013 yılı şubat ayında Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, Başbakan sıfatıyla, Macaristan’ı ziyareti ile Türkiye Macaristan Ticari ilişkileri yeni bir boyut kazandı, iki ülke arasında Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi (YDSK) kuruldu ve 18 Aralık 2013 tarihinde ilk toplantı gerçekleştirildi. Gelişen siyasi ve kültürel ilişkilerimize paralel olarak ticari ilişkilerimizin de ivmelenmesi gereği vurgulandı ve Macar muhatabı ile birlikte 2 milyar dolar civarında seyreden mevcut ticaret hacmimizin 5 milyar dolar seviyesine çıkartılması hedefi belirlendi.
Aynı süreçte, Macaristan ile ilişkilerimizin gelişmesine önemli katkılar sağlayacak TİKA Koordinatörlük Ofisi Yunus Emre Kültür Merkezi ve son olarak Budapeşte’de açıldı.
Günümüze kadar Macaristan ile altı KEK toplantısı, dört YDSK toplantısı düzenlendi. 3. Dönem YDSK toplantısında Türk-Macar Üniversitesi kurulması kararı alındı.
CUMHURBAŞKANIMIZIN ZİYARETİ VE DESTEK MESAJLARI
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısını için bulunduğu Macaristan ziyaretinde iki ülke ticaret hacminin 6 milyar seviyesine yükselmesi gerektiğini bunun için Macarisatan Başbakanı Orban Viktor’un da çok büyük desteği olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanımız, gerek dar çercevede, gerek heyetler arası görüsmelerin sonunda 10 maddelik bir antlasma imzaladıklarını bunun da her iki ülke arasında hayırlara vesile olmasını dilediklerini söylerken, Macaristan resmi müfredatını temel alan Maarif Okulu’muzun da 2020 Eylül ayında eğitim ve ögretim faaliyetlerine başlayacağının müjdesini verdi. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Budapeşte temaslarında son olarak Macaristan hükümeti ile TIKA’nn restorasyonunu gerçekleştirdiği Gül Baba Türbesi’ni ziyaret etti.
Macaristan Başbakan Orban Viktor da görüşmelerde güvenlik ve göç konusunun ele alındığını, Türkiye'nin yasa dışı göç ile ciddi mücadele verdiğini ve Türkiye'nin sadece bu yılın ekim ayına kadar 350 bin düzensiz göçmenin geçişini engellediğine dikkat çekerken, ''Türkiye olmadan Avrupa'ya yönelen göç durdurulamaz. Türkiye Macaristan'ın stratejik müttefiki'' diye konuştu. Türkiye ve Macaristan'ın Afrika'da da ortak projeler üstlendiğini aktaran Orban, Türkiye ve Macaristan'ın bu kapsamda Kenya'ya doktor yolladıklarını kaydetti.
Başta Macaristan Cumhurbaşkanı Ader Janos ile Başbakan Orban Viktor olmak üzere Türkiye’nin Avrupa Birliğine tam üyeligi gibi birçok konuda bize tam destek veren Macaristan’da en son Macaristan Parlamento Başkan Yardımcısı Prof. Dr. János Latorcai Türkiye ve Macaristan'nın çok köklü tarihsel bağlarla bağlı olduğunu bu dostluğun giderek güçlendiğini söyledi.
Prof. Dr. János Latorcai Türkiye Cumhurbaşkanı'nı ağırlakları bu zamanda göçmen krizindeki çabalarından dolayı Türkiye’ye minnettar olduklarını belirtti. Macaristan Parlamento Başkan Yardımcısı Prof. Dr. János Latorcai aynı zamanda göçmenlerin ülkelerine dönmeleri ve orada uygun yaşam koşullarının sağlanarak kalmaları konusunda da aynı fikirde olduklerını, bunu da maddi olarak desteklediklerini belirtti.
POTANSİYEL YATIRIM ALANLARI
Otomotiv, elektronik, ilaç, IT & C, gıda ve turizm Macaristan’da doğrudan yabancı yatırımların yoğun olarak faaliyet gösterdiği ve Macar ekonomisini destekleyen ana endüstri alanları.
OTOMOTİV SEKTÖRÜ
115.000’den fazla kişinin istihdam edildiği otomotiv sanayi, ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla (GSYH)’nın %21’ini üretiyor. Otomotiv sektörü, Macaristan’da bu alanda faaliyet gösteren 712 şirket ile en hızlı büyüyen endüstri. Macaristan, Avrupa Birliği ve Schengen bölgesinin bir üyesi olan stratejik coğrafi konumu, gelişmiş lojistik altyapısıyla, Orta ve Doğu Avrupa’daki ülkeler için bölgesel bir dağıtım merkezi oluşturuyor.
ELEKTRONİK ENDÜSTRİSİ
Macaristan, 112.000’den fazla çalışanı ile Merkezi ve Doğu Avrupa’nın (CEE) en büyük elektronik sağlayıcısı. Elektronik endüstrisi, Macaristan’daki toplam imalat sanayiinin % 22’sini temsil ediyor. Macaristan, bölgedeki toplam elektronik üretiminin % 26’sını gerçekleştiriyor.
İLAÇ VE TIBBİ TEKNOLOJİ ENDÜSTRİSİ
Macaristan’daki ilaç ve tıbbi teknoloji endüstrisi, 15.000’den fazla kişiyi istihdam sağlıyor. Macaristan ekonomisi, bir asırdan fazla süredir gelişme gösteren ilaç endüstrisinden oldukça etkilendi. Macaristan ilaç sanayiinde merkezi ve Doğu Avrupa’da önemli bir konuma sahip.
BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİSİ ENDÜSTRİSİ (ICT)
Bilgi ve iletişim teknolojisi (BİT) ülkenin GSYH’sinin %10’unu oluşturmaktadır. Macaristan’daki BİT pazarı telekomünikasyon, BT hizmetleri, dış kaynak kullanımı hizmetleri ve yazılım ve donanım ürünlerinden oluşuyor. Bilişim teknolojileri sektöründeki araştırma ve geliştirme; anti-virüs ve BT güvenlik hizmetleri sağlayan yazılım geliştirme üzerine yoğunlaşıyor.
GIDA ENDÜSTRİSİ
Gıda endüstrisi ağırlıklı olarak 10’dan daha az çalışanı olan mikro işletmeler (endüstride yer alan şirketlerin %85’ine kadar) tarafından oluşturuldu. Gıda endüstrisinin %47’si yabancı sermayeyle temsil ediliyor. Doğrudan yabancı yatırımın en fazla paya sahip olduğu ürünler: et ve et ürünleri, çay, kahve ve alkolsüz içecekler. Gıda ve içecek endüstrileri ihracatı, toplam ihracatın yaklaşık %7,6’nı kapsıyor ve ağırlıklı olarak (%90’dan fazla) AB ülkelerine ihraç ediliyor. Avrupa helal pazarında da yerini almaya çalışan Macaristan, helal ürünlerin üretimi ve denetiminde de son yıllarda atılım yapıyor.
TİCARET HACMİNDE OLUMLU GELİŞME
2005 sonrası gelişen ilişkilerin sonucu artan ticari ilişkilerimizin yansıra Türk işadamlarının, Macaristan’da yatırım yapmak için gayret gösterdikleri ve hususta önemli çalışmalar yaptıkları biliniyor.
Macaristan’da 500’ün üzerinde Türk Firması faaliyet gösteriyor. Bu firmaların çoğu hizmet sektöründe faaliyet gösteren küçük ölçekte firmalar olmasına karşın son yıllarda ülkemizin önde gelen holding ve sanayicileri de Macaristan’da yerini almaya başladı. Macaristan Eximbank’ın İstanbul’da şube açmasıyla birlikte, yatırımlar daha da hız kazandı.
2019 yılı ilk 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Macaristan’a ihracatımız %2,1 artarak 885,5 milyon dolara ulaştı, ithalatımız ise %17,9 azalarak 913,7 milyon dolara geriledi. İlk 9 ayda Türkiye’nin toplam ihracatı %2,3 artarken, ithalatı %14,8 azaldı.