Ekovitrin Medya Grubu Başkanı Kamuran Abacıoğlu ile birlikte 15-20 Ekim tarihleri arasında Azerbaycan Devleti’nin davetlisilarak Bakü’deydik. Ziyaretimizin sebebi; Economic Cooperation Organization - ECO (Ekonomik İşbirliği Teşkilatı) 12’nci dönem toplantısına katılmaktı. ECO Zirvesi’ne, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, 11’inci Dönem Başkanı sıfatıyla katıldı ve iki yıldan bu yana sürdürdüğü görevini Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e devretti. 12’nci ECO Zirvesi, görkemli mimarisiyle göz kamaştıran Haydar Aliyev Merkezi’nde gerçekleştirildi. Bu merkezi dünyaca ünlü Pakistanlı mimar Zaha Halid projelendirmiş ve inşasını da Azerbaycan-Türk ortaklığı ile kurulan Dia Holding gerçekleştirmiş.
GÖRKEMLi BAKÜ
Türk Cumhuriyetleri arasında Türkmenistan ve Kırgızistan’ı görme şansım olmuştu. Azerbaycan’ı ve bu kardeş ülkenin başkenti Bakü’yü görmeyi hep arzu ederdim. 12’nci ECO Zirvesi sebebiyle Bakü’yü ziyaret etme fırsatını yakaladım. “Bakü’yü nasıl buldunuz?” sorusuna şu karşılığı verebilirim: Bakü, biraz Dubai, biraz Londra, biraz Paris, biraz Berlin ve biraz New York… Bakü, Batı ile Doğu’nun mükemmel bir sentezini oluşturuyor. Sovyetler Birliği döneminden kalan ve ikinci Dünya Savaşı sırasında esir düşen Alman askerlere yaptırılan tarihi binalar yeniden restore edilmiş. Bu yüzden Bakü’deki mimari, Avrupa’daki Gotik mimarinin benzeri. işte bu muhteşem yapılar, Hazar Denizi kıyısında inşa edilen olağanüstü güzellikteki bulvar ve 28 kilometrelik parkla birlikte görenleri adeta büyülüyor.
Dünyanın en önde gelen hazır giyim ve otomobil markalarının yer aldığı bulvardaki tarihi binaların vitrinleri göz kamaştırıyor. Uluslararası otel zincirleri de petrol ve doğalgaz zengini Azerbaycan’ı n Başkenti Bakü’de yerlerini almışlar. Kaldığımız otelin 10’uncu katındaki odasından Hazar Denizi’nin üzerine doğan güneşi izlemek de muhteşemdi… Özellikle geceleri lazer gösterileriyle seyrine doyum olmayan Alev Kuleler, Eurovision’un gerçekleştirildiği Kristal Saray, Devlet Bayrağı Meydanı ve Bayrak Müzesi ile Haydar Aliyev Merkezi ise günümüz modern mimarisinin çizgilerini yansıtan görkemli eserler…
Kısaca Bakü, kendi tarihi ve kültürü ile modern dünyanın teknolojik alt yapısı ile harmanlanmış görkemli bir kent… Bu kentin en önemli özelliği ise bir kültür kenti olması. Kültür ve sanat kentin her noktasına bir nakış gibi işlenmiş. Bakü, çok sayıda tiyatro, opera binası, kütüphane ve sanat galerisine ev sahipliği yapıyor. islam dünyasında ilk opera binası 19’uncu yüzyılın başında Bakü’de açılmış ve opera oyunu sergilenmiş. Azerilerin musiki, edebiyat ve sanat zenginliği dünyaca biliniyor.Fuzuli’den Nesimi’ye ve Vahabzade’ye kadar birçok ünlü şair, edebiyatçı ve sanat adamı Azerbaycan kültürünün dünyaya açılan penceresini oluşturuyor.
Kısaca Bakü, kendi tarihi ve kültürü ile modern dünyanın teknolojik alt yapısı ile harmanlanmış görkemli bir kent… Bu kentin en önemli özelliği ise bir kültür kenti olması. Kültür ve sanat kentin her noktasına bir nakış gibi işlenmiş. Bakü, çok sayıda tiyatro, opera binası, kütüphane ve sanat galerisine ev sahipliği yapıyor. islam dünyasında ilk opera binası 19’uncu yüzyılın başında Bakü’de açılmış ve opera oyunu sergilenmiş. Azerilerin musiki, edebiyat ve sanat zenginliği dünyaca biliniyor.Fuzuli’den Nesimi’ye ve Vahabzade’ye kadar birçok ünlü şair, edebiyatçı ve sanat adamı Azerbaycan kültürünün dünyaya açılan penceresini oluşturuyor.
Bakü’de bulunduğumuz süre içinde Azerbaycan’ı n Milli Lideri merhum Haydar Aliyev’in mezarı nın yer aldığı “Ünlüler Mezarlığı”nı ziyaret ettik. Azerbaycan tarihinde önemli yere sahip olan kişilerin mezarları burada bulunuyor. Hemen hemen her mezarın başında o kişinin heykeli bulunuyor. Yeşillik içindeki mezarlık adeta bir sanat müzesi…
1990’da Gorbaçov’un emri ile Bakü’ye giren Rus tanklarına karşı koyan ve bu uğurda canlarını veren Azeri şehitler ve Karabağ’da şehit düşen civanmert Azeriler ile 1918’de Azerbaycan’ı Rus işgalinden kurtarmak için canlarını feda eden Türk Osmanlı askerleri Şehitlik Meydanı’nda koyun koyuna yatıyorlar. Yüreğimizi titreten bu manzara, Azerbaycan’ın merhum milli lideri Haydar Aliyev’in; “Biz bir millet, iki devletiz” özdeyişini en iyi şekilde anlatıyor.
“Bakü’den nasıl izlenimlerle ayrıldınız?” diye bir soru sorulursa kısaca; “Bakü’yü görmeden ölenlerin gözleri açık gider” cevabını vermek isterim.
AZERBAYCAN EKONOMİSİNİN İNKİŞAFI
18 Ekim 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılan ve bağımsızlığının 21’inci yılında büyük bir ekonomik gelişme kaydeden Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bulunduğumuz 6 gün boyunca birçok önemli ismi ziyaret ettik. Azerbaycan Cumhurbaşkan Yardımcısı Prof. Dr. Ali Hasanov, İktisadi ve inkişaf Bakanı Şahin Mustafayev, Enerji ve Sanayi Bakanı Natig Aliyev, Diaspora Bakanı Nazım İbrahimov bu önemli şahsiyetler arasındaydı. Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği’ne yeni atanan Büyükelçi Alper Coşkun ile Azerbaycan’daki Türk iş insanlarını çatısı altında toplayan TÜSiAB Başkanı Murat Bakır’ı da makamlarında ziyaret ettik.
18 Ekim 1991’de Sovyetler Birliği’nden ayrılan ve bağımsızlığının 21’inci yılında büyük bir ekonomik gelişme kaydeden Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bulunduğumuz 6 gün boyunca birçok önemli ismi ziyaret ettik. Azerbaycan Cumhurbaşkan Yardımcısı Prof. Dr. Ali Hasanov, İktisadi ve inkişaf Bakanı Şahin Mustafayev, Enerji ve Sanayi Bakanı Natig Aliyev, Diaspora Bakanı Nazım İbrahimov bu önemli şahsiyetler arasındaydı. Türkiye’nin Bakü Büyükelçiliği’ne yeni atanan Büyükelçi Alper Coşkun ile Azerbaycan’daki Türk iş insanlarını çatısı altında toplayan TÜSiAB Başkanı Murat Bakır’ı da makamlarında ziyaret ettik.
İktisadi inkişaf Bakanı Şahin Mustafayev, Azerbaycan’ın 2011 yılı toplam milli gelirinin 65 milyar dolar olduğunu söyledi. Bakan Mustafayev; “Azerbaycan yatırım şampiyonudur” diyor. Ülkede ardı ardına yapılan yerli ve yabancı yatırımlar Mustafayev’in bu sözünü doğruluyor. Uluslararası derecelendirme kuruluşları da Azerbaycan’ı yatırım yapılabilecek ülkeler listesinde gösteriyor. 26,6 milyar dolar ihracat, 9,8 milyar dolar ithalat yapan Azerbaycan’ın 16,8 milyar dolar ihracat fazlası var. Bakan Mustafayev, ihracatın son 8 yılda 13 misli artığının altını çiziyor.
Azerbaycan’da milli lider merhum Haydar Aliyev ile başlayan iktisadi inkişaf, Cumhurbaşkanı ilham Aliyev döneminde de istikrarlı bir şekilde sürdürülüyor. Cumhurbaşkanı ilham Aliyev, ülke ekonomisinin yüzde 50’sini oluşturan petrol endüstrisinin dışında diğer alanlarda da yatırım ve üretimlerin arttırılması konusunda bir ekonomik politika izliyor.
Azerbaycan’da milli lider merhum Haydar Aliyev ile başlayan iktisadi inkişaf, Cumhurbaşkanı ilham Aliyev döneminde de istikrarlı bir şekilde sürdürülüyor. Cumhurbaşkanı ilham Aliyev, ülke ekonomisinin yüzde 50’sini oluşturan petrol endüstrisinin dışında diğer alanlarda da yatırım ve üretimlerin arttırılması konusunda bir ekonomik politika izliyor.
TÜRKiYE-AZERBAYCAN İLİŞKiLERİ ZİRVEDE
Türkiye-Azerbaycan ilişkileri siyasi, ekonomik ve kültürel olmak üzere hemen her alanda zirve noktasında. 12’inci ECO toplantısında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘dönem başkanlığı’ koltuğunu “Kardeşim” dediği ilham Aliyev’e devrederken ne denli mutlu olduğuna, gözlerinin içinin güldüğüne törenin yapıldığı salonda bulunan ben de şahit oldum. Aliyev ise Erdoğan’ın elini sıkıca sıktı, üç defa yanaklarından öptü. Erdoğan da, Aliyev’i koltuğuna buyur ederken aynı samimiyet, içtenlik ve sevgiyle dolu bir davranış sergiledi.
Makamında ziyaret ettiğimiz Büyükelçimiz Alper Çoşkun, bir anekdotunu bizlerle paylaştı. Büyükelçimiz henüz birkaç hafta önce Bakü’ye atanmış. Güven mektubunu Cumhurbaşkanı ilham Aliyev’e takdim ederken, Aliyev kendisine “Sayın Büyükelçi Türkiye ile ilişkilerimiz o kadar mükemmel ki; bundan sonrası için sizin de işiniz zor” demiş. Gerçekten nazar değmesin Azerbaycan ile olan ilişkilerimiz mükemmel bir noktada.
Makamında ziyaret ettiğimiz Büyükelçimiz Alper Çoşkun, bir anekdotunu bizlerle paylaştı. Büyükelçimiz henüz birkaç hafta önce Bakü’ye atanmış. Güven mektubunu Cumhurbaşkanı ilham Aliyev’e takdim ederken, Aliyev kendisine “Sayın Büyükelçi Türkiye ile ilişkilerimiz o kadar mükemmel ki; bundan sonrası için sizin de işiniz zor” demiş. Gerçekten nazar değmesin Azerbaycan ile olan ilişkilerimiz mükemmel bir noktada.
TANAP PROJESİ
Bakü’de 16 Ekim’de gerçekleştirilen 12’nci ECO Zirvesi’nde Erdoğan ile Aliyev arasında konuşulan konuların en önemlisini şüphesiz TANAP Projesi oluşturdu. Türkiye ve Azerbaycan, bugüne kadar başarı ile yürüttükleri projelerine bir yenisini daha ekleyerek dünya enerji piyasalarında ses getirecek dev bir projeye imza atıyorlar. İşte o projenin adı: Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı -TANAP Projesi.
Avrupa’nın ve Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacını karşılamayı bunun yanı sıra bölgede gaz çeşitliliğinin sağlanmasını hedefleyen bu proje öncesinde dev yatırımlara imza atan iki kardeş ülkenin, enerji alanında Bakü-Tişis-Ceyhan ve Bakü-Tişis-Erzurum Boru Hattı Projeleri ile ivme kazanan stratejik iş birlikleri, 2008 yılında PETKiM’in SOCAR tarafından satın alınmasıyla daha da kapsamlı hâle geldi.
Azerbaycan’ın 2018 yılına kadar enerji alanında Türkiye’ye yapacağı toplam yatırım tutarının 17 milyar doları bulması planlanıyor. Bu iş birliğinin en büyük adımlarından biri olan “Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı” projesi TANAP, dev bir enerji yatırımı hüviyetini kazandı. 26 Aralık 2011’de mutabakat zaptı imzalanan TANAP, Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arzına, Azerbaycan Şah Deniz-2 sahası ve ilave kaynaklardan doğal gaz tedariğiyle büyük katkı sağlayacak.
Avrupa’nın ve Türkiye’nin doğal gaz ihtiyacını karşılamayı bunun yanı sıra bölgede gaz çeşitliliğinin sağlanmasını hedefleyen bu proje öncesinde dev yatırımlara imza atan iki kardeş ülkenin, enerji alanında Bakü-Tişis-Ceyhan ve Bakü-Tişis-Erzurum Boru Hattı Projeleri ile ivme kazanan stratejik iş birlikleri, 2008 yılında PETKiM’in SOCAR tarafından satın alınmasıyla daha da kapsamlı hâle geldi.
Azerbaycan’ın 2018 yılına kadar enerji alanında Türkiye’ye yapacağı toplam yatırım tutarının 17 milyar doları bulması planlanıyor. Bu iş birliğinin en büyük adımlarından biri olan “Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı” projesi TANAP, dev bir enerji yatırımı hüviyetini kazandı. 26 Aralık 2011’de mutabakat zaptı imzalanan TANAP, Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arzına, Azerbaycan Şah Deniz-2 sahası ve ilave kaynaklardan doğal gaz tedariğiyle büyük katkı sağlayacak.
Giriş noktası Azerbaycan, Türkiye sınırı Türkgöz girişi olan 56 inçlik hattın, Avrupa’ya çıkış noktaları Yunanistan ve Bulgaristan sınırları, Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve Trakya Bölgesi olacak. iki ülke açısından çok büyük stratejik öneme sahip olan TANAP, Türkiye ve Avrupa için tanımlanmış doğal gaz kapasitesiyle arz güvenliğini desteklerken, Azerbaycan’ın sahip olduğu doğal gaz kaynaklarının yeni pazarlara ulaştırılması gibi büyük kazanımları da beraberinde getiriyor.
Bakü’ye yaptığımız 6 günlük ziyareti, gerçekleştirdiğimiz çok özel röportajları ve Kafkasların parlayan yıldızı Azerbaycan’ı geniş bir dosya halinde Aralık sayımızda yayınlayacağız.
Saygılarımla…
Bakü’ye yaptığımız 6 günlük ziyareti, gerçekleştirdiğimiz çok özel röportajları ve Kafkasların parlayan yıldızı Azerbaycan’ı geniş bir dosya halinde Aralık sayımızda yayınlayacağız.
Saygılarımla…