DEPREMLE MÜCADELEDE JAPONYA ÖRNEĞİ
Japonya, sık sık yaşadığı depremlere rağmen, aldığı tedbirler ile afetleri en az hasarla atlatıyor. Türkiye olarak biz de bunu başarabiliriz.
Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçe merkezli iki büyük deprem 10 ilimizde büyük çaplı yıkımlara ve can kayıplarına yol açtı. Allah ülkemizi ve bütün insanlığı bu denli afetlerden korusun. Depremin olduğu andan itibaren devletimiz bölgedeydi. Bakanlar depremin etkilediği illerimizde koordinasyonu sağladılar.
Kızılay, AFAD ve devletin bütün kurumları depremzedelerin imdadına koştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan da deprem bölgesine gitti. Depremzedelere devletin yardım eli uzatıldı. Dost ülkeler de Türkiye’ye yardım gönderdiler.
Unutulmamalı yaşanan bu depremin dünya tarihinde bir benzeri yok. Çok büyük bir felaket…
Ancak yaşadığımız bu yıkımdan, afetten dersler çıkarmalıyız.
JAPONYA ÖRNEĞİ
Japonya dünyada afetlere karşı en iyi hazırlanan ülke. Bunu nasıl başardı? Yeniliğe uyum sağlama, en şiddetli depreme bile dayanıklı binaların inşa edilmesi, teknolojik yatırımların yapılması ve bu konuda hiç taviz verilmemesi, depremle ilgili eğitme son derece önem verilmesi ve geçmiş hatalardan ders alma yeteneği, Japonya’yı dünyada depreme en hazır ülke yaptı.
DEPREME DAYANIKLI BİNALAR
Japonya'da sürekli depremler oluyor. Bu sebeple Japonya’da tüm binalar şiddetli sarsıntılara sarsıntılara dayanacak şekilde inşa ediliyor. Japonya'daki mevcut yasalar sadece depreme dayanıklı olan binaların yapımına izin veriyor ve en sıkı şekilde denetleniyor. Bu yasalar, okullar ve kamu binaları da olmak üzere tüm yapıları kapsıyor.
2018 verilerine göre, Tokyo'daki yapı stoğunun yaklaşık yüzde 87'si depreme dayanıklı.
Yapıların çoğu, deprem sarsıntısına maruz kaldığında esnek hale gelecek şekilde tasarlanıyor. Bazı binalar sarsıntı ile hareket etmesine imkan tanıyan teflon zemin üzerine inşa ediliyor. Bazı binalar da sarsıntı gücünü çekebilen şişirilmiş, kauçuk veya sıvı dolu tabanlara sahip. Tokyo'daki ünlü Skytree, depreme dayanıklı geleneksel antik ahşap uzakdoğu tapınak yapıları taklit edilerek doğal afetlere dayanacak şekilde inşa edilmiş.
TELEFONDA MOBİL DEPREM UYGULAMASI
Japonya'daki her akıllı telefonda deprem ve tsunami acil durum uyarı sistemi mevcut. Yaklaşan felaketlerden yaklaşık beş ila on saniye önce uyarı alan bu sistem, kullanıcılara gerekirse hızlı bir şekilde önlem alabilmeleri için zaman tanıyor. Sistem, deprem durana kadar "Jishin desu! Jishin desu! " (Deprem var, deprem var!) uyarsında bulunuyor.
DEPREME HAZIR HIZLI TRENLER
Toplu taşımada raylı sistemin yoğun olarak kullanıldığı Japonya, "shinkansen" denen hızlı hızlı tren ağları İle örülü bir ülke. Yolcuların güvenliğini sağlamak için ülkedeki tüm trenlerde gerektiğinde durmasını sağlayacak deprem sensörleri mevcut. 2011 yılında 9,0 büyüklüğünde bir deprem Japonya'yı vurduğunda, 27 hareketli tren aktif biçimde çalışmaktaydı. Her bir trene öncü depremler süresince (ana deprem öncesi) bildirim ulaştı ve trenler, büyük depremden önce durduruldu. Bu da depremin sıfır ölüm ve hatta yaralanma ile sonuçlanmasına olanak tanıdı.
ACİL TV YAYINLARI
Ülkede bir deprem yaşandığında, tüm TV kanalları acil olarak resmi deprem yayınına geçiyor. Bu şekilde insanlar nasıl güvende kalabilecekleri konusunda bilgilendiriliyor. Acil yayınlar, artçı depremler, nerede korunulması gerektiği ve herhangi bir tsunaminin yaklaşıp yaklaşmadığı hakkında bilgi verirken, vatandaşlara daha yüksek noktalara gitmeleri ve önlem almaları için zaman tanınıyor.
AFET ÖNLEMLERİ KONUSUNDA EĞİTİM
Dünyanın dört bir yanındaki diğer okulların yaptığı gibi, Japonya'daki okullar da ayda bir kez olmak üzere düzenli deprem tatbikatları gerçekleştiriyor. Eğitim kurumları, küçük yaşlardan itibaren çocukları, bir deprem bölgesinde önlem almanın ve güvende kalmanın yolları konusunda eğitiyor. Tatbikatlar sırasında en yaygın yöntem, çocukların sarsıntı bitene kadar sıralarının altına girip masa ayaklarına tutunmaları. Dışarıda oynuyorlar ise öğrencilere, düşen enkazın altında kalmamak için doğrudan açık bir alanın merkezine gitmeleri öğretiliyor.
Okullar aynı zamanda, yerel itfaiye personelinin, çocukları deprem simülatörlerine koyduğu, çok küçük yaşlardan itibaren deprem hissini algılayabilecekleri saha gezileri de gerçekleştiriyor.
GEÇMİŞTEN DERS ALDILAR
Japonya'nın, nüfusunu gelecekteki doğal afetlere karşı korumaya yardımcı olmasının bir başka nedeni de geçmişten ders alabilmesi.
1995 yılında Kobe şehri, 5 bin kişiyi öldüren ve on binlerce evi yıkan tamamen yıkıcı Büyük Hanshin Awaji Depremi ile sarsıldı. Şehrin yeniden inşasının ardından Kobe, Kobe Deprem Anıt Müzesi'ni de inşa etti. Afet sırasında hayatını kaybeden insanları hatırlamak için inşa edilen müze, aynı zamanda afet önleme ve hayatta kalma konusunda faydalı programlarla dolu bir eğitim merkezi olarak da çalışıyor.
SU TAHLİYE TÜNELİ
Japonya’da deprem önlemleri içinde en etkileyici mühendislik becerilerinden biri de Tokyo şehrinin eteklerinde yer alan bir futbol sahası ve paten parkının altında bulunan, az bilinen Su Deşarj Tüneli. Bu büyük gizli tünel, siklonlar ve tsunamiler gibi doğal afetlerin neden olduğu sel sularını toplayarak, suyu güvenli bir şekilde Edo Nehri'ne yeniden boşaltıyor. Bu, bölgede bir deprem yaşanırsa ve ardından bir tsunamiyi tetiklerse, kenti büyük bir sel felaketinden koruyor. İnşası 13 yıl süren tünelinin maliyeti ise
3 milyar ABD Doları.
BİZ DE BAŞARABİLİRİZ
Japonya, sık sık yaşadığı depremlere rağmen, aldığı tedbirler ile afetleri en az hasarla atlatıyor. Türkiye olarak biz de bunu başarabiliriz. Bunun için öncelikle depreme dayanıksız olan binaların en acil şekilde tesbit edilip tamamen yenilenmesi gerekiyor. Uzun soluklu bir süreç bu ama, muhtemel bir İstanbul depreminde yüz binlerce vatandaşımızın ölümünün ve yaralanmasının önüne geçebiliriz. Yeni inşaatlarda ise Japonya gibi devreme dayanıklı binalar ve teknolojiler uygulanmalı. Devletimiz bu konuda kesin karar alıp uygulamaya geçmeli ve hiç bir taviz verilmememeli. Halkımız da depremle yaşama ve mücadele konusunda eğitilmeli.
Türkiye hepimizin, ülkemizin her hangi bir bölgesinde bir afet olsa 85 milyonun canı yanıyor. Allah, ülkemizi afetlerden korusun.