Gürcistan’da ekonomik büyümenin dış şoklar karşısında dayanıklı olduğu kanıtlanmıştır. 2019'un ilk yarısında büyüme yüzde 4.7 seviyesine ulaşırken, cari işlemler açığı tarihin en düşük seviyesine (GSYİH'nın yüzde 4.6) düştü. Kurumsal kredi ve lari cinsinden ipotekler kredi büyümesini sürdürmüştür. Ancak Lari’nin değer kaybı 2019 yılı Ekim ayında enflasyonu yıllık bazda yüzde 6.9'a yükseltti. Ekonomik büyüme 2019'da yüzde 4.6 ve 2020'de yüzde 4.3 olarak öngörülüyor.
Enflasyonun 2020 yılı sonunda yüzde 3'e düşmesi ve para politikasının ihtiyaca göre ayarlanması bekleniyor. Gürcistan’da yatırım görünümü riskleri, çoğunlukla dış gelişmelerden kaynaklanıyor ve aşağı yönlüdür. Gürcistan Ulusal Bankası, Eylül 2019'dan bu yana politika faizini kümülatif 200 baz puan artırdı ve enflasyon beklentileri enflasyon hedefine sıkıca bağlanıncaya kadar sıkı bir eğilim sürüyor. Gürcistan’da bankacılık sektörü iyi sermayeli, likit ve kârlı olmaya devam ediyor. Hükümet ve Merkez Bankası mali sektörde denetimi artırmak da dahil olmak üzere finansal istikrarı güçlendirme çabaları mevcuttur. En iyi uluslararası uygulamalara uygun olarak yeni bankacılık hukuki çerçevesinin yürürlüğe girmesi, finansal dayanıklılığın daha da güçlendirilmesine yardımcı olabilir.
Gürcistan’da maliye politikası, altyapı yatırımını ve sosyal harcamaları mali disipline uygun bir şekilde dengelemiştir. Bütçe disiplininin daha düzgün şekilde yürütülmesi kamu yatırımlarını da hızlandırdı. Vergi tahsilatı, kısmen vergi idaresinin performansının iyileştirilmesinden dolayı tahminleri aşmaktadır. Tüketimdeki artış, oranların uyumlu hale getirilmesine ve vergi tabanının korunmasına yardımcı olabilir. 2020 yılı bütçesinin temel parametreleri konusunda önemli gösterge GSYİH'nın yüzde 2.7'sinde genel bir mali açığın hedeflenmesidir. Bu düzey, daha yüksek sosyal harcamalara imkan açarken mali disiplini koruyacaktır. Devlete ait girişimler de dahil olmak üzere mali risklerin sürekli izlenmesi, mali sürdürülebilirliğin korunmasına yardımcı olacaktır.
Ama aynı zamanda, sürdürülebilir altyapı yatırımı ve reformların istikrarlı bir şekilde uygulanması, özel sektör liderliğindeki büyümeyi desteklemeli, istihdam yaratmalı ve daha kapsayıcı büyümeyi desteklemelidir. Eğitim reformunun uygulanmasını ilerletmek, kademeli olarak istihdam yaratma, üretkenlik ve ücretlerin iyileştirilmesine yardımcı olmalıdır. Sermaye piyasası reformları ve tam olarak uygulanan bir emeklilik reformu ile birlikte, yatırımın harekete geçirilmesine yardımcı olmalıdır.
Gürcistan uluslararası ticaret açısından çok açıktır ve dış ticaret hacmi GSYİH hacminin yüzde 70’ne eşittir. Ülkenin döviz kontrolü yok, hemen hemen tüm sektörlerde yabancı yatırıma izin veriyor ve özellikle arazi tahsisi açısından etkileyici bir özelleştirme programı var. Ülkeden ihraç edilen başlıca ürünler bakır cevherleri ve konsantreleri, diğer metaller, araba ve diğer motorlu taşıtların re-eksportu (tekrar ihracat), şarap, ilaçlar, alkol, mineral su, fındık, gübre ve altındır.
Havacılık, savunma ve güvenlik sektörlerinde ihracat mevcuttur. Gürcistan'ın ana ithalatı petrol, otomobil ve motorlu taşıtlar, petrol gazları, bakır cevherleri ve konsantreleri, telsiz telefon iletim ekipmanları, bilgi işleme sistemleri, sigara ve buğdaydır. Ülkenin ciddi düzeyde ticaret açığı var ve 2019 yılında bu açıkta bir düşüş var. Gürcistan'ın toplam 3.355 milyar ABD doları ihracatı ve 9.137 milyar ABD doları olan toplam ithalatı, -5.781 milyar ABD doları negatif ticaret dengesi gerçekleşti.
|
2014 |
2015 |
2016 |
2017 |
2018 |
2019 |
|
|
Dış ticaret hacmi |
11 462.9 |
9 504.4 |
9 407.0 |
10 679.1 |
12 491.7 |
12 834.7 |
|
İhracat (FOB) |
2 861.0 |
2 204.2 |
2 113.0 |
2 735.8 |
3 355.7 |
3 771.5 |
|
İthalat (CIF) |
8 601.8 |
7 300.2 |
7 294.0 |
7 943.3 |
9 136.0 |
9 063.2 |
|
Ticaret dengesi |
-5 740.8 |
-5 096.0 |
-5 180.9 |
-5 207.6 |
-5 780.2 |
-5 291.8 |
|
Export excluding re-export |
1 818.8 |
1 604.1 |
1 621.2 |
2 010.1 |
2 226.2 |
2 352.3 |
Kaynak: https://www.geostat.ge/en/modules/categories/35/external-trade
Gürcistan'ın en önemli ticaret ortakları Türkiye, Azerbaycan, Rusya, Ermenistan, Çin, Bulgaristan, Ukrayna, ABD, İran, Almanya ve Romanya'dır. Gürcistan, eski Sovyetler Birliği'nin DTÖ'ye 2000 yılında katılan ikinci eski üyesiydi. Avrupa ve Çin ile yapılan serbest ticaret anlaşmaları yabancı yatırımcıların ilgisini çekiyor. Gürcistan Avrupa Birliği yönende ihracatını Haziran 2014'te “Ortaklık Anlaşması” ve “Kapsamlı Serbest Ticaret Anlaşması”'nın imzalanması ile daha da güçlendirdi. Gürcistan hükümeti Doğu ve Batı arasındaki ticaretini artırmak için Karadeniz'deki limanlarını iyileştirmeye çalışıyor.
Gürcistan'ın ticaret anlaşmaları şunları içerir: (a) DTÖ üyesi olmak ve üye ülkelerle En Çok Tercih Edilen Ülke (MFN) statüsüne sahip olmak; (b) ABD, Kanada, İsviçre, Norveç ve Japonya ile Genelleştirilmiş Tercihler Şeması (GSP) anlaşmaları; (c) Türkiye ve Ukrayna ile serbest ticaret anlaşmaları ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinin çoğu ile ayrıcalıklı ticaret anlaşması. Gürcistan’ın taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları, mal ticareti, hizmet ticareti, fikri mülkiyet haklarının korunması, devlet ihaleleri, rekabet ve ticaret ve sürdürülebilir kalkınmayı kapsamaktadır. Mal ticareti alanında bazı endüstriyel ürünler üzerindeki gümrük vergileri ve tarifeler kaldırılmıştır.
Gürcistan’ın göreceli olarak küçük bir piyasa olmasının yanında, stratejik açıdan önemli coğrafi pozisyonu, bazı komşularına göre daha iyi iş yapma ve yatırım ortamının olması, taraf olduğu çok sayıda uluslararası ticaret anlaşması, bu ülkeyi dış ticaret ve yatırım açısından cazip hale getiriyor. Türk işadamlarının bu piyasanın imkanlarını derin bir şekilde ele almasında ve öğrenmesinde fayda vardır.