Mobbing, verimliliğin önündeki önemli engellerden biri. Psikolojik şiddet, baskı, yıldırma, taciz gibi pek çok isimle anılıyor. Bir veya birkaç kişinin, başka kişi veya kişilere baskı uygulaması, kabadayılık, zorbalık yapması, bu işlemleri iş yerlerinde hiyerarşik düzeni olan gruplarda ortaya koyması. Kısaca tanımlamak gerekirse, iş yerinde psikolojik şiddet, duygusal taciz.
Mobbing davranışları çalışanları huzursuz eden, hayattan bezdiren, ekibin motivasyonunu ve verimliliğini olumsuz etkileyen, işletmeler, kurumlar için risk oluşturan bir durum. Mobbing uygulayanlar, kendilerini üstün görerek veya unvan vb. hiyerarşik durumlarını kullanarak, aynı pozisyonda veya alt pozisyonda olan kişileri ezmeye, egolarını tatmin etmeye çalışıyorlar, aslında zulmediyorlar.
MOBBING/ZULÜM DAVRANIŞLARI NELER?
İş yerinde yeteneklerinize veya mesleğinize göre az veya çok iş verilmesi, dışlanma, başkalarının önünde küçük düşürülme, isteğiniz dışında başka bir birime, şehre gönderilme, hakkınızda söylentilerin çıkarılması, tuzağa düşürülmeniz, sabır sınırlarınızın veya nezaketinizin sınanması… Öyle çok ki. Mobbingde cinsiyet farkı da yok, aynı cins veya karşı cinsler birbirine mobbing uygulayabiliyor.
Mobbing, kendini bulamamış kötü niyetli insanların imkan, unvan, yetki ve ilişkilerini kullanarak egolarını ve hastalıklı kişiliklerini tatmin etme yolu. Akılları, zeka ve kapasiteleri ancak bu kadarına yetiyor. Unutmayın, çok şişen ego, olmadık bir zamanda patlar.
MOBBING DURUMUNDA YÖNETİCİLER NE YAPAR?
Çalışanlar birbirine mobbing uygularken ve huzursuzluk almış başını gitmişken, yönetici ne yapar mı diyorsunuz? İyi bir yöneticinin elbette durumu fark etmesi, gözlemlemesi, objektif olması, mutlaka adil bir çözüme ulaştırması gerekir. Oysa öyle durumlar var ki, yönetici de bu durumun bir parçası olabiliyor. Ya da yöneticiye iletildiğinde yönetici konuyu basit bir anlaşmazlık, kişisel çekişme olarak görebiliyor. İşte böyle bir durumda baskı gören kişi kendini çaresiz hissediyor. İşten ayrılma, intihar gibi durumlar yaşanmış olaylar.
Kurumsal aidiyeti yüksek kurumlarda mobbingin fazla görülmemesi bu konuda yönetim sistemi ve yönetici faktörünün önemini ortaya koyuyor. Mobbing bir kader değil. Özel veya kamu tüm kurum ve her kademe işletme yöneticilerinin ve çalışanlarının bu konuda bilgilenmesi, izin verilmemesi, yönetimsel olarak önlem alınması gerek.
İyi yönetilen kurumlarda herkes işiyle ilgilenir, birbirine destek verir, işine odaklanır, birbiriyle uğraşmaz. Mobbing, baskıya maruz kalan kişiden çok, yöneticilerin sorunu. Kötü yönetimlerde ortaya çıkıyor. Kurumlarda yerleştikçe kurum kültürü haline geliyor.
Son yıllarda bu konuda epey bir gelişme oldu. Çalışanlara bu konuda eğitimler verilip nasıl başa çıkılabileceğini anlatmaya, farkındalık yaratmaya çalışıyoruz.
MOBBINGE MARUZ KALINDIĞINDA NE YAPMALI?
Önce mobbing uygulayan ile açıkça konuşmaya çalışmak, anlamıyorsa veya konuşmak istemiyorsanız, iş yerinde sorumlu olduğunuz kişiye anlatmanız, mobbing uygulayan yöneticiniz ise, onun da üstü durumunda olan yöneticiye, kanıtlarla durumu anlatmakta fayda var. Eğer bunlar da fayda vermiyorsa, yargı sizi bekliyor. Şikayetinizi rahatlıkla yapabilirsiniz. Mevcut örneklere göre mahkemeler bu konuda oldukça hassas davranıyor.
MOBBING İŞ YERİ İÇİN ÖNEMLİ RİSKTİR
Mobbing bir iş dünyası sorunu. Yöneticilerin mobbingi önleyici çalışmalar yapması gerekiyor. Mobbing kurumlar için verimliliği düşürdüğü kadar iş kazalarına da sebep verebilecek bir durum. Yani sadece kişiyi hedef alsa da aslında iş yeri açısından birçok önemli bir riski var. Konu bir dergi köşesine sığmayacak kadar uzun. Mobbing eğitimlerimde, konuyu yaşanmış örneklerle detaylı anlatma fırsatım oluyor. Sözün özü; Mobbing kurumları içeriden kemiren kurt gibidir. Sizin kurumunuzda mobbing kurdu var mı?