Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD), 2021 yılı ‘Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü Pazar Verileri’ raporunu sektörün önde gelen isimlerinin katıldığı toplantıda açıkladı. Açılış konuşmasını TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan’ın yaptığı toplantıda Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl raporun sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı. Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün 2021 ve 2022 yılları gelişiminin değerlendirildiği panelde CONTEXT Türkiye Ülke Müdürü Erol Kuseyri, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Amazon Web Services Türkiye Ülke Müdürü Burak Aydın, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Etiya CEO’su Aslan Doğan ile TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Data Market CEO’su Murat Boyla pazar beklentilerini değerlendirirken TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve Koç Üniversitesi Ekonomi Profesörü Prof. Dr. Kamil Yılmaz ise konuk konuşmacısı olarak etkinliğe katılan önemli isimler arasında yer aldı.
“STRATEJİK BİR SEFERBERLİK GEREKİYOR”
TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan, açılış konuşmasında şunları söyledi: “Ülkemizde yaşanan finansal sorunlar ve enerji girdilerindeki artışların dünya genelinde emtia fiyatlarında gerçekleşen yükselişlerle bir araya geldiği bir dönemden geçiyoruz. Küresel tedarik zinciri sorunları dünya genelinde pek çok ürünün raflarda yer alamamasına neden oluyor. Bunlara Ukrayna’da yaşanan savaşın getirdiği olumsuzluklar da eklendiğinde hammadde temin süreleri de artıyor. Aslında bu olumsuz faktörler teknolojinin ve dijital dönüşümün hayati önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Covid-19 nedeniyle değişen bir dünya, değişen çalışma alışkanlıkları, farklı ve çağdaş iş modelleri ve bunların insanla ve sosyal ortamlarımızla bağdaşması gerektiği de ayrıca anlaşılıyor. İstenen düzeye ulaşamamakla birlikte, dijitalleşme etkisi ile iki yıldır sektörümüz, büyük kurum ve kuruluşların yatırımları ve bireysel tüketim artışı sayesinde büyümesini sürdürebildi. Nitekim rapor da bu büyümeyi teyit ediyor.” TÜBİSAD olarak son 10 yıldır standart bir kapsam ve metodoloji doğrultusunda BİT pazar büyüklüğünü tümevarım yöntemiyle şirket bazındaki ve sektör bazındaki verileri toplayarak elde ettiklerini bildiren Levent Kızıltan, “Hazırlanan ilk rapordan itibaren aynı metodu izlediğimiz için karşılaştırılabilir bir veri kümesi üzerinden çalışmalarımızı gerçekleştirebiliyoruz. Araştırmanın paydaşlarının katkılarıyla geçen sene 6 bin üzerindeki katılımcı şirket sayısını bu yıl 7 bin 812 şirkete çıkardık. Son derece güvenilir bilgi kaynaklarından elde edilen rakamlara göre ülkemizde toplam sektör büyüklüğü Türk lirası cinsinden 2021 yılı itibarıyla 266 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık büyüme oranının geçmiş yıllara kıyasla yüksek seviyede gerçekleşmesinin en büyük tetikleyicisi de yıllık yüzde 149 büyüme oranı ile Teknokentlerin cirosundaki artış oldu.
Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün 2021 ve 2022 yılları gelişiminin değerlendirildiği panelde CONTEXT Türkiye Ülke Müdürü Erol Kuseyri, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Amazon Web Services Türkiye Ülke Müdürü Burak Aydın, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Etiya CEO’su Aslan Doğan ile TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Data Market CEO’su Murat Boyla pazar beklentilerini değerlendirirken TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve Koç Üniversitesi Ekonomi Profesörü Prof. Dr. Kamil Yılmaz ise konuk konuşmacısı olarak etkinliğe katılan önemli isimler arasında yer aldı.
Odaklanmış ve sinerji yaratan modellerin iyi sonuçlar alabileceğini görüyor ve ifade ediyoruz ancak üniversitelerin ‘Teknoparklar’ı inşaat projeleri olarak düşünmelerinin önüne geçebilecek fizibilite çalışmalarının ve yatırımın geri dönüşü hesaplarının teknoloji üretimi becerisine göre şekillenmesi gereğini de belirtmek istiyoruz” dedi. Levent Kızıltan, sözlerine şöyle devam etti: “Bu da her zaman vurguladığımız ‘dijital beyin göçü’ konusunu bir kez daha gündemimize getiriyor. Göç nedeniyle oluşan açık, sadece sektörümüzün performansını değil ülke ekonomimizi de dijitalleşmenin çarpan etkisi nedeni ile olumsuz etkileme riskini barındırıyor. Her alandaki nitelikli çalışanlar ama özellikle de nitelikli teknoloji profesyonelleri ülkemizin geleceği. Geleceğin dünyası ucuz işgücünün değil, yüksek teknolojili her türlü üretimde temel üretim modellerini sağlayan sağlam mühendislik, matematik, fen bilimleri ve endüstriyel eğitimler almış gençlerin dünyası olacak. Sadece teknoloji üretmek de yetmez; toplum tarafından doğru kullanımını sağlayan sosyal bilimlerle desteklenen eğitimlerle, sanatla bir arada oluşturulacak sinerji de ihraç edilebilecek ve tüm dünyada kabul görecek ürünlerin üretilebilmesi için olmazsa olmaz bir şart. Nitelikli işgücü açığını ve şirketlerimizin gelişmiş ülkelerle kıyaslamada oluşan maliyet dezavantajını ve doğal sonucu olan nitelik kaybı konusunu biraz olsun yavaşlatmak adına teknoloji geliştirme bölgeleri ve Ar-Ge merkezlerinde istisnaların artırılması sürecini ilgili STK’larla hep birlikte takip ediyoruz. Ancak havuzu da bir yandan doldurmak gerekiyor. Beyin göçünün etkilerini azaltabilmek ve gençlerimize daha iyi koşullar oluşturmak için kamu ve özel sektörün birlikte yürüteceği stratejik bir seferberlik başlatmalıyız. TÜBİSAD olarak böylesi bir çalışmada üzerimize düşen tüm sorumluluğu yerine getirmeye her zaman hazır olduğumuzu bir kez daha vurgulamak isterim. Devir geç kalmadan nitelikli teknoloji eğitimi için özel sektör-kamu işbirliğini en makul şekliyle gerçekleştirmek olmalı.” Raporunun sonuçlarını açıklayan Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl sektörde öne çıkan teknolojiler hakkında bilgi verdikten sonra şunları aktardı: “Toplam sektör büyüklüğü Türk lirası cinsinden 2021 yılında bir önceki yıla kıyasla yüzde 36 artışla 266 milyar TL’ye ulaştı. Yıllık büyüme oranının geçmiş yıllara kıyasla yüksek seviyede gerçekleşmesinin en büyük tetikleyicisi ise yıllık yüzde 149 büyüme oranı ile teknokentlerin cirosundaki artış oldu. Özellikle BT yazılım kategorisi büyümenin lokomotiflerinden biri oldu. 2022 yılı için TL bazında büyüme beklentisi ise geçtiğimiz yıla paralel olarak yüzde 10’un üzerinde gerçekleşti. TL cinsinden yüzde 36’lık bir büyüme gerçekleştiren sektör, bu yıl son yıllardan farklı olarak dolar cinsinden de pozitif bir büyüme oranı yakaladı ve dolar cinsi büyüme oranı yüzde 7’ye tekabül etti. 2020 yılında 26,9 milyar dolar olan pazar büyüklüğü, 2021 yılında 29,9 milyar dolara ulaştı. 2020 - 2021 arasındaki büyümenin en büyük bileşenleri ise 19 milyar TL ile kur etkisi, 18,5 milyar TL ile BT yazılımı ve 15,3 milyar TL ile elektronik haberleşme oldu.”