Avrupa Parlamentosu, Fransa’nın Strazburg şehrinde Genel Kurul toplantısı için bir araya geldi. Toplantıda, AP'nin Türkiye raportörü Sosyalist Demokratlar grubuna mensup İspanyol AP üyesi Nacho Sanchez Amor’un hazırladığı 2022 Türkiye Raporu oylandı. Rapor, 18'e karşı 434 oyla kabul edildi. 152 milletvekili ise çekimser oy kullandı.
"Türkiye'nin AB'ye katılım süreci mevcut koşullar altında devam edemez"
AB ve Türkiye'yi mevcut çıkmazdan kurtulmaya ve AB-Türkiye ilişkileri için “paralel ve gerçekçi bir çerçeve” bulmaya çağıran raporda, Türkiye’nin rotasını ciddi biçimde değiştirmediği sürece, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinin mevcut koşullar altında devam edemeyeceğini belirtildi.
"İsveç'in NATO üyeliği ile Türkiye'nin AB'ye katılım süreçleri arasında bağlantı yok"
Türkiye'den İsveç'in NATO üyeliğini daha fazla gecikmeden onaylamasını talep edilen raporda, İsveç'in NATO üyeliği ile Türkiye'nin AB'ye katılım süreçleri arasında bağlantı olmadığına vurgu yapılarak, her ülkenin AB'deki ilerlemesinin kendi değerlerine dayandığına dikkat çekildi.
Türkiye'nin Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne verdiği desteğin memnuniyetle karşılandığı ifade edilen raporda, Türkiye'nin BM çerçevesi dışındaki Rusya’ya yönelik yaptırımları desteklememesinin ise üzüntüyle karşılandığı belirtildi.
Türkiye'nin AB'nin ortak dış ve güvenlik politikasına uyum oranının tüm zamanların en düşük seviyesi olan yüzde 7'ye gerilediğine dikkat çekilen raporda, Türkiye’nin genişleme ülkeleri arasında açık ara en düşük seviyeye sahip olduğu ifade edildi.
Türkiye’de barınan 4 milyondan fazla mülteci ve depremde mağdur olan Türk vatandaşları için AB’nin destek vermesi istenilen raporda, AB dayanışmasının Türkiye ile ilişkilerde olumlu bir katkı yapacağına inanıldığı ifade edildi.
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Komşuluk Politikası ve Genişlemeden Sorumlu AB Komiseri Olivier Varhelyi ise oylama öncesi yaptığı açıklamada, Türkiye’nin AB için son derece önemli bir ülke olduğunu belirterek, AP üyelerine Türkiye’ye özellikle sığınmacılar ve depremin yaralarının sarılması konusunda daha fazla destek verilmesi çağrısı yaptı.
AP Türkiye yıllık raporu Türkiye ile AB arasındaki ilişkiler yanında Türkiye’de yaşanan gelişmelere yönelik olarak AP’nin yorumlarını içeriyor. Söz konusu raporun resmi herhangi bir bağlayıcılığı bulunmazken, son yıllarda kabul edilen AP raporlarına AB Konseyi ve AB Komisyonu gibi diğer temel AB kurumları tarafından giderek daha az dikkate aldığı biliniyor.
Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye raporuna Dışişleri Bakanlığı'ndan sert tepki
Dışişleri Bakanlığı, 13 Eylül’de AP Genel Kurulu’nda kabul edilen, tavsiye kararı niteliğinde olan 2022 Yılı Türkiye Raporu’na ilişkin açıklama yaptı. Bakanlık tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Türkiye karşıtı çevrelerin dezenformasyonuna dayalı haksız itham ve önyargılarla dolu bu rapor, AP’nin gerek ülkemizle ilişkiler gerek AB’nin geleceğine ilişkin her zamanki sığ ve vizyonsuz yaklaşımının bir yansımasıdır. Bu rapor, maalesef AP üyelerinin gündelik popülist siyasetin esiri olduklarını, hem AB’ye hem bölgemize yönelik doğru stratejik yaklaşım geliştirmekten ne kadar uzak kaldıklarını da göstermektedir” ifadeleri kullanıldı.
“Yeni Parlamentonun tarafsız, rasyonel ve yapıcı bakış açısıyla hareket edeceğini ümit ediyoruz”
Avrupa Parlamentosu’nun katılım müzakereleri yerine farklı konuları gündeme getirmesine sert tepki gösteren Dışişleri Bakanlığı, “Türkiye-AB ilişkilerinin yeniden canlandırılması için bir fırsat penceresinin açıldığı, kıtamızın istikrarı ve güvenliği açısından böylesi kritik bir dönemde, AP’nin ilişkilerimizin belkemiği olan katılım müzakereleri yerine farklı arayışları gündeme getirmesini akıl dışı buluyoruz. Ayrıca AP’nin rapora dahil ettiği Ege, Doğu Akdeniz ve Kıbrıs konularında belirli çevrelerin tek taraflı görüşlerini yansıtan, tarihi ve hukuki gerçekliklerden kopuk iddialarının, bizim için hiçbir hükmü bulunmamaktadır. Önümüzdeki süreçte, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ile ülkemizin vize serbestisi diyaloğunun hızla tamamlanması AB ile ortak hedefimizdir. Bu konularda atacağımız karşılıklı adımlar, Türkiye-AB ilişkilerini ve katılım sürecimizi yeni ve dinamik bir düzleme taşıyacaktır. Ülkemiz, güvenlik, enerji, iklim değişikliği, göç, ticaret sapması ve ekonomik güçlükler başta olmak üzere mevcut tüm sınamalar karşısında AB’yi küresel güç haline getirecek potansiyele sahiptir. Bu gerçeğin tespiti, bazı çevrelerin günlük çıkarlarına teslim olmayan vizyoner bir bakış açısıyla mümkündür. 2024 yılı AP seçimleri sonrasında oluşacak yeni Parlamentonun tarafsız, rasyonel ve yapıcı bakış açısıyla hareket edeceğini ümit ediyoruz” ifadelerine yer verdi.