Ticari hayatı düzene koymasının yanı sıra yönetim açısından da baktığımızda Ahilik kurallarının uygulanmasının, çalışan-yönetici ilişkisini düzenleyecek manevi unsurlar içerdiğini görüyoruz.
Ahilik Osmanlı devletinin kurulduğu yıllarda 13.yy’dan itibaren ticaret hayatını düzenleyen, sadece mahalledeki değil, her büyüklükte ticaret erbabını kapsayan bir sistem. Amaç üretimin kaliteli olması, ihtiyaç kadar üretilmesi, üreticinin ve tüketicinin korunması, ekonominin, üretimin dengelenmesi. Osmanlı Devleti’nin son zamanlarına kadar yaşamış bu sistemin çözülme sebebi ise kısaca, Amerika’nın keşfinden itibaren ticaret yollarının değişmesi, ucuz yabancı malların piyasaya girmesi, dünyada ticaretin değişmesi ve bu değişimin zamanında fark edilememesi, yerli esnafın ve ticaret erbabının korunmaması, yabancılara verilen birçok imtiyazlar vb. Bugün Ahilik sisteminin uygulanabilmesi konusunda farklı görüşler var. Sistemi bugün geçmişteki haliyle aynen uygulamak mümkün değil. Çünkü yasalar zaten Ahilik sisteminin yaptığı birçok düzenlemeyi kapsıyor. “Yaradan’dan dolayı yaratılanları hoş görmek” bakış açısındaki Ahilik ile ilgili olarak yapılabilecek olan iş, Ahiliğin kuralarını uygulamak. Hangi kategoride ticaret yaparsanız yapın, ticarette herkesin olmasını arzu ettiği birçok kural bugün için de geçerli. Yönetim açısından da baktığımızda Ahilik kurallarının uygulanması, çalışan yönetici ilişkisini düzenleyecek manevi unsurlar içeriyor. Ahiliğin 750 civarında kuralından bahsedilmekte. Günlük hayatta, iş hayatında, toplumda uygulanması gereken birçok detaylı kural var. Yönetim ve yönetici açısından baktığımızda ise bazı genel kurallar; Alçak gönüllü olmak, büyüklük ve gururdan kaçınmak, affetmek, hataları yüze vurmamak, tatlı sözlü, samimi, güler yüzlü ve güvenilir olmak, yapılan iyilik ve yardımı başa kakmamak, hakka, hukuka, hata ve kusurları daima kendi nefsinde aramak, fakirlerle dostluktan, oturup kalkmaktan şeref duymak, zenginlere, zenginliğinden dolayı itibardan kaçınmak, hak için hakkı söylemek ve hakkı söylemekten korkmamak, emri altındakileri ve hizmetindekileri korumak ve gözetmek, açıkta ve gizlide Allah’ın emir ve yasaklarına uymak, kötü söz ve hareketlerden sakınmak, içi-dışı, özü-sözü bir olmak, hakkı korumak, hakka riayetle haksızlığı önlemek, inanç ve ibadetlerinde samimi olmak, fani dünyaya ait şeylerle öğünmemek, böbürlenmemek, yapılan iyilik ve hayırda hakkın hoşnutluğundan başka bir şey gözetmemek, âlimlerle dost olup dostlara danışmak, her zaman her yerde yalnız Allah’a güvenmek örf, adet ve törelere uymak, sır tutmak, sırları açığa vurmamak, aza kanaat etmek, çoğa şükür ederek dağıtmak, daima fedakâr olmak vs. Bugün çalışan ve yönetici açısından anlaşmazlıklara baktığımızda birçok sorun olduğu görülmekte. İş dünyasında Ahilik kurallarının uygulanmasını doğru bulan iş adamları ve yöneticiler var. Asıl sorun uygulamaya başlayamamak. Veya uygulamaya başlayan kurum ve kişilerden, diğer kişi ve kurumların haberdar olmaması. Her alanda Ahilik temelli yeni iş modelini uygulamamız gerekiyor. Bir yönetici veya işletme sahibi olarak Ahilik kurallarını uyguluyor veya uygulamak istiyorsanız sizi işbirliğine davet ediyorum. “Şimdi Ahilik Zamanı “isimli makalemizden yola çıkarak hazırladığımız kitabımız Ahiliği uygulayan veya uygulamak isteyen kurumlarla işbirliğimizi, Ahilik temelli iş modelini güçlendirecek. Ahilik kuralları yöneticiler için de değerli. Zaman temel değerlerimize her alanda sıkı sıkı sarılma zamanı. Ahilik kuralları geçmişten günümüze ticaret hayatına önemli bir destektir kavrayabilenler için. Sözün özü; Şimdi hep birlikte Ahilik kurallarını düşünmek, uygulamak, destek vermek gerekiyor. İşbirliği yapmak Ahiliğin temelinde var. Ahiliğin uygulanması konusunda iş birliğine ne dersiniz?