Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye’nin en görkemli 13 kalesini belirledi.
1. Sırayı Rize’nin Çamlıhemşin ilçesi sınırları içindeki Zil Kale alırken 2. sırada Çanakkale’deki Kilit Bahir, 3. sırada Alanya Kalesi Türkiye’nin en görkemli kaleleri olarak açıklandı.
Şeref Özata yazdı…
Son zamanlarda Turizm çeşitliliği ülkemizin yeni değerlerini ortaya çıkarıyor. Deniz, kum ve güneş tercih edenlerin Haziran, Temmuz, Ağustos aylarında Akdeniz ve Ege kıyılarını doldurmasını yanı sıra doğa turizmi de bu çeşitlilikten büyük pay almaya başladı. Doğa tutkunları Anadolu’yu yeniden keşfe çıkıyor. En çok tercih edilen yöreler ise Kapadokya, Doğu Karadeniz, Kars, Iğdır, Van, Eskişehir, Pamukkale, Selçuk Efes gibi tarihi ve doğal zenginlikleri olan yöreler.
Bu senede bizde rotamızı ülkemizin yemyeşil cennet köşelerinden biri olan Karadeniz yaylalarına çevirdik. Ordu’dan başlayan doğa yürüyüşümüz Aybastı-Perşembe yaylası, Çambaşı yaylası, Kümbet yaylası, Trabzon’un Uzungöl ve Rize’nin Ayder yaylaları…
Yolumuz Rize’ye ulaştığında önce fırtına deresinde heyecanlı bir rafting serüveni yaşamak oldu. Yaklaşık 3 ile 6 km. uzunluğundaki rafting parkuru insana büyük bir adrenalin yaşatıyor. Buz gibi suda heyecan doruk noktasına ulaşıyor. Daha önceki seyahatlerimize göre fırtına deresi vadesi boyunca neredeyse her 100m. bir rafting şirketi aktivitesine rastlamak mümkün. Rize’de görülmeye değer yüzlerce doğa harikası yer arasında en çok ziyaretçinin uğrak yeri olan Ayder yaylası ve Zil Kale muhteşem manzarası ile herkesi büyülüyor.
Bizimde ilk durağımız Zil Kale oldu. Rize'nin Çamlıhemşin ilçesi sınırları içindeki Çat Vadisi üzerinde bulunan ve 1. derece arkeolojik sit alanı içerisinde yer alan tarihi Zil Kale, bölgeye gelen yerli ve yabancı turistler ile doğaseverlerin ilgi odağı oluyor.
Denizden 750 metre, Çat Deresi'nden ise yaklaşık 100 metre yükseklikteki, görkemli manzarasıyla sarp bir kaya üzerine kurulu olan Zil Kale'nin, Osmanlı Devleti'nin bölgeyi fethetmesinin ardından askeri amaçlı kullanıldığı biliniyor. Muhafız binası, şapel ve baş kule bölümlerinin yer aldığı kalede, 2008 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından bakım, onarım ve restorasyon çalışmaları yapıldı.
Tarihte, Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu’yu Bayburt üzerinden birbirine bağlayan bu önemli ulaşım güzergâhı aynı zamanda Ortaçağ kervan yolu üzerinde yer alan güvenli bir nokta. Yüzyıllardır ayakta kalmayı başaran Zil Kale, çevresindeki konaklama imkanları, sosyal tesisler, kano ve rafting gibi farklı turizm alternatifleriyle ziyaretçi sayısını artırmayı başardı. Zil Kale büyük bir kaya kütlesi üzerine inşa edilmiş. Kale’nin içi küçük olmasına rağmen stratejik açıdan son derece önemli bir noktaya inşa edilmiş.
Zil Kale; dış surlar, orta surlar ve iç kaleden meydana getirilmiş. Dış kalenin kapısına kuzeybatı yönündeki patika bir yolla ulaşılıyor. Bir teras yardımıyla orta surlar seviyesine varılıyor. Buradan ikinci bir kapı yardımıyla kale içerisine giriliyor. Orta kale içerisinde üç önemli yapı bulunur. Bunlar muhafız binası, şapel ve baş kuledir. Kulenin dört katlı olduğu duvarlardaki hatıl izleri ve kiriş deliklerinden anlaşılmaktadır. Duvarlar üzerinde doğu (vadi, manzara) yönünde kemerli pencereler, diğer taraflarda mazgal delikleri bulunmaktadır. Kulenin üstünün dendanlı bir teras şeklinde olduğu belirlenmiştir. Zil Kale, Kale-i Bala, Ciha Kale ve Kız Kaleleri gibi hem yörenin, hem de İspir’e ulaşan önemli bir ortaçağ kervan yolu üzerinde güveliği sağlıyordu. Osmanlıların bölgeyi fethinden sonra kalenin kullanılmaya devam ettiği biliniyor. Yakın tarihte restorasyon geçiren yapı, vadiye hakim, güzel manzaralı bir konuma sahip. Kültür ve Turizm Bakanlığınca yapılan restorasyon çalışmaları 2011 yılında tamamlanmıştır.