ADR. Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayoluyla Taşınması Hakkında Anlaşma. Tehlikeli madde deyince kurumsal işletmeler de dâhil çoğumuzun aklına ilk gelen tehlikeli madde taşıyan tankerler oluyor. Varil, bidon, kutu, IBC ile taşınan kimyasallar tehlikeli değilmiş gibi düşünülüyor çoğu zaman. Oysa her ne kadar güvenli gibi görünse de ambalajla taşınan tehlikeli kimyasallarda da zaman zaman istenmeyen durumlar yaşanabiliyor.
Ben bu makaleyi yazarken Bursa Kestel’de bir kimya fabrikasında patlama yaşandı. İlk belirlemelere göre asit sıkışması nedeniyle olduğu düşünülüyor. Maalesef can kaybı da yaşandı. Dolayısıyla tehlikeli madde dediğimiz şey sadece karayollarında gördüğümüz akaryakıt tankerlerinden ibaret değil.
Farklı sektörlerde (otomotiv, kimya, tekstil, sağlık, üretim vs.) faaliyet gösteren birçok işletmede ambalaj içinde satın alınan, kullanılan, muhafaza edilen ve tehlikeli atıklarının yine ambalaj içinde gönderiminin yapıldığı tehlikeli kimyasallar sözkonusu.
Peki ambalajlı tehlikeli maddeler için güvenli taşıma nasıl sağlanır? Dökülmenin, ürün sızmasının, ambalajın kolayca hasar görmesinin önüne nasıl geçilebilir?
Aslında formül açık. Normal depolama ve taşıma şartlarında sızma, kaçak, dökülme, bulaşma ve benzeri yollarla ürünün ambalaj dışına çıkmasını önleyecek şekilde üretilmiş, taşınan ürüne uygun, içine konulan maddeden etkilenmeyen, reaksiyona girmeyen ve onun özelliklerini değiştirmeyen ambalaj kullanmak. Biz bu ambalajlara kısaca ADR onaylı ambalaj diyoruz.
Üzerinde ADR sertifikasyon bilgilerinin yer aldığı, ambalajın tipinden, üretildiği malzemeye, üretim yılından, kaç kg/lt taşınabileceğine kadar birçok bilginin yer aldığı sertifikasyon kodlarına sahip ambalajlar bunlar. Zira hem ADR, hem de Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması hakkında Yönetmeliğimiz gereği tehlikeli maddelerin taşınmasında ADR onaylı ambalaj kullanımı zorunlu. Hatta gönderen firmaya 1.091 TL (2021 yılı için) cezası da var.
ADR ONAYLI AMBALAJ KULLANIMI
Bilindiği üzere yüzlerce hatta binlerce farklı tehlikeli kimyasaldan bahsetmek mümkün. Durum böyle olunca her biri için tek tek ambalaj kontrolü yapmak işletmeler için iş yükü olarak görüldüğü gibi süreci kontrol edebilmek de mümkün olmuyor. Bu sebeptendir ki çoğu zaman göz ardı edilerek onaysız ambalajlar kullanılıyor.
Oysa bu süreci ADR konusunda uzman tehlikeli madde güvenlik danışmalarından hizmet alarak yöneten işletmeler için durum daha basit hale geliyor, süreç de taşıma güvenliği sağlanarak yönetilmiş oluyor. Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanları olarak bizler, ADR kapsamında yer alan tehlikeli maddelerin güvenle taşınabilmesi için özel üretilen, üzerinde ambalajın özelliklerinin yer aldığı sertifikasyon kodu ile taşınacak ürün için ADR tarafından belirlenen ambalajlama talimatını karşılaştırarak kullanılan ambalajın uygunluğunu tespit edebiliyoruz.
Böylece hem taşıma güvenliğini sağlamış oluyor, hem de olası denetimlere karşı faaliyetlerimizi mevzuata uygun gerçekleştirmiş oluyoruz. Son söz olarak; unutulmamalıdır ki bu çalışmaların ve kuralların tümünün amacı; tehlikeli madde faaliyetlerimizin insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli, emniyetli ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır.
