Beşeri kalkınma endeksi, bir ülkenin gelişmişliğini ölçen önemli göstergelerden biri olarak, yaşam beklentisi, eğitim ve gelir düzeyini göz önünde bulunduruyor. 2022 yılında, yaşam beklentisi endeksi, 2018'e göre %2,2 azalarak 0,882 olurken, eğitim endeksi %3,0, gelir endeksi ise %2,6 oranında artış gösterdi. Eğitim endeksi 0,807, gelir endeksi ise 0,875 olarak kaydedildi.
Beşeri Kalkınma Endeksinde En Yüksek Performans: Ankara
İl düzeyinde yapılan değerlendirmeye göre, 2022 yılında en yüksek beşeri kalkınma endeksine sahip il 0,891 ile Ankara oldu. Başkent’i, 0,886 ile İstanbul ve Kocaeli, 0,870 ile İzmir ve 0,867 ile Muğla takip etti. Bu iller, gelişmişlik seviyelerinin yüksek olduğu ve kalkınma açısından önemli adımlar atıldığı bölgeler olarak öne çıkıyor.
Beşeri Kalkınma Endeksinde En Düşük Değer Ağrı'da
Beşeri kalkınma endeksinin en düşük olduğu il ise 0,748 ile Ağrı oldu. Bu ili sırasıyla Şanlıurfa, Van, Muş ve Bitlis izledi. Bu iller, kalkınma açısından daha fazla destek ve gelişim sağlanması gereken bölgeler olarak dikkat çekiyor.
Son 5 Yılda En Fazla Artış Gösteren İl: Kilis
2018-2022 yılları arasında beşeri kalkınma endeksinde en fazla artış gösteren il %4,1 ile Kilis oldu. Kilis'i, %4,0 ile Şırnak, %3,9 ile Çankırı ve Hakkâri, %3,8 ile Ağrı izledi. Bu iller, son yıllarda önemli kalkınma hamleleri gerçekleştirerek gelişmişlik seviyelerini artırdılar.
Ancak aynı dönemde, bazı illerde beşeri kalkınma endeksi düşüş gösterdi. En fazla düşüş %0,2 ile Trabzon’da kaydedildi. Trabzon’u, %0,1 ile Ordu, %0,03 ile Rize ve %0,02 ile Karabük takip etti.
Beşeri kalkınma endeksi verileri, Türkiye'nin bölgesel kalkınma farklılıklarını ve bu farkların giderilmesine yönelik atılacak adımların önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
