EYT Sonrası Emeklilikte Yeni Düzenleme
2023 yılında yasalaşan EYT düzenlemesi ile 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan vatandaşlar, yaş şartı olmaksızın belirli prim gününü ve sigortalılık süresini tamamlayarak emekli olabilme hakkına kavuşmuştu. Ancak 8 Eylül 1999 sonrasında sigortalı olanlar için emeklilik şartları değişiklik gösteriyor:
- 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arası sigortalılar: Kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor.
- 30 Nisan 2008 sonrası sigortalılar: İşçi statüsündekiler 7200, esnaf ve memurlar ise 9000 prim gününü doldurduktan sonra emekli olabiliyor.
EYT kapsamında yer alamayan vatandaşlar, özellikle bir gün farkla emeklilik süresinin 20 yıl uzamasından şikâyet ediyor. Bu adaletsizliği gidermek amacıyla yeni bir yasa teklifi TBMM’ye sunuldu.
Kademeli Emeklilik Sistemi Talebi
Emeklilikte Adalet Derneği (EMAD-DER), 31 Aralık 2000'e kadar sigortalı olanlar için kadınlarda 43, erkeklerde 45 yaş sınırının getirilmesini, bu yaş sınırının her yıl bir yaş artırılarak 2008’de sigortalı olanlar için kadınlarda 51, erkeklerde 53 olarak belirlenmesini talep ediyor. Ayrıca prim gün sayısının 7000 yerine 6400’den başlatılması ve her yıl 75 gün artırılması öneriliyor.
CHP’den Esnaf ve Memurlara Prim Kolaylığı Teklifi
Meclise sunulan yasa tekliflerinden biri de CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akçay’a ait. Akçay’ın sunduğu yasa teklifi, esnaf ve memurlar için 9000 prim günü şartının, işçilerde olduğu gibi 7200 güne düşürülmesini öngörüyor. Teklif kapsamında, emeklilik yaşının prim gününe ve sigorta başlangıç tarihine göre kademeli olarak düzenlenmesi planlanıyor.
Bu düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 2000 arasında sigortalı olanların emeklilik yaşının kadınlarda 49, erkeklerde 51 olarak belirlenmesi ve her sene bir yaş artırılarak kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırına ulaşması hedefleniyor.
Emeklilik Yaşında Kademeli Geçiş Devam Edecek mi?
30 Nisan 2008 sonrası sigortalılar için şu an yürürlükte olan kademeli emeklilik sistemi devam ediyor. 31 Aralık 2035’e kadar 7200 veya 9000 prim gününü tamamlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Ancak bu tarihten sonra prim gününü dolduranlar için emeklilik yaşı her iki yılda bir artırılacak.
Özellikle 1 Ocak 2019 sonrası sigortalı olan erkekler ile 1 Ocak 2023 sonrası sigortalı olan kadınlar için 65 yaş emeklilik sınırı korunuyor.
Yeni Yasa Teklifi Kimleri Kapsıyor?
Yeni yasa teklifleriyle emeklilik sisteminde şu değişikliklerin yapılması hedefleniyor:
- 1999-2000 arası sigortalılar için yaş şartının kademeli olarak düşürülmesi
- 9000 prim günü zorunluluğunun 7200’e çekilmesi
- EYT sonrası oluşan mağduriyetlerin giderilmesi
TBMM’de görüşülecek yasa teklifi, emeklilik sisteminde köklü değişiklikler yapabilir. Ancak sürecin nasıl ilerleyeceği, siyasi tartışmalar ve ekonomik dengelere bağlı olarak şekillenecek.
