Hanehalkı Tipine Göre Yoksulluk Oranı Değişti
Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranları dikkat çekerken, tek kişilik hanehalklarında yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0,8 puan azalarak yüzde 6,5’e geriledi. Diğer taraftan, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarında yoksulluk oranı 3,1 puan artarak yüzde 10,8 oldu. Tek çekirdek aileden oluşan hanelerde ise yoksulluk oranı yüzde 13,4’e yükseldi.
Eğitim Durumu Yoksulluk Üzerinde Belirleyici Etki Yaratıyor
Eğitim durumu, yoksulluk oranları üzerinde önemli bir etkiye sahip. Bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24,7’si, lise altı eğitimlilerin yüzde 13,6’sı, lise ve dengi okul mezunlarının ise yüzde 7,4’ü yoksul olarak hesaplandı. Yükseköğretim mezunları ise en düşük yoksulluk oranına sahip grup olarak dikkat çekti ve bu oran sadece yüzde 2,7 oldu.
Maddi ve Sosyal Yoksunluk Oranı Düşüş Gösterdi
Maddi ve sosyal yoksunluk oranı, 2023 yılında yüzde 14,4 iken 2024 yılında 1,1 puan azalarak yüzde 13,3’e geriledi. Bu oran, hanehalkının otomobil sahipliği, beklenmedik harcamalarla başa çıkabilme, evde bir haftalık tatil masraflarını karşılayabilme ve benzeri maddi durumları içeren kriterlerle hesaplanıyor.
Sürekli Yoksulluk Artış Gösterdi
Dört yıllık panel verisi kullanılarak hesaplanan sürekli yoksulluk oranı ise 2024 yılı itibarıyla yüzde 13,7’ye yükseldi. Bu oran, son dört yıl boyunca aynı zamanda en az iki yıl yoksulluk sınırının altında kalan fertleri kapsıyor.
Bölgesel Farklılıklar Göze Çarpıyor
Göreli yoksulluk oranı açısından bölgesel farklılıklar da dikkat çekti. En düşük yoksulluk oranı, yüzde 4,7 ile Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerinin yer aldığı TRC1 bölgesinde kaydedilirken, en yüksek oran Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir ve Kırşehir illerinin yer aldığı TR71 bölgesinde yüzde 14,6 olarak belirlendi.
Sosyal Dışlanma Riski Artış Gösteriyor
Yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altında olanların oranı ise yüzde 29,3’e yükseldi. Bu oran, fertlerin göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunluk ve düşük iş yoğunluğu gibi üç ana göstergeden en az birine yoksun olmalarını kapsıyor.
Konut Sahipliği Oranı Azaldı
2024 yılında, nüfusun yüzde 56,1’i kendi konutunda oturuyor, ancak bu oran bir önceki yıla göre 0,1 puan azalmış durumda. Kirada oturanların oranı ise yüzde 28,0 olarak kaydedildi. Konut masraflarının ev sahibi olmayan haneler üzerindeki yükü artarken, ödeme zorlukları yaşayan hanelerin oranı ise yüzde 56,8’e yükseldi.
Bu veriler, Türkiye’nin karşı karşıya olduğu ekonomik ve sosyal zorlukları daha iyi anlamamıza yardımcı olurken, özellikle eğitim ve bölgesel eşitsizliklerin yoksulluk üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne seriyor. Yoksulluk ve yaşam koşulları, toplumun farklı kesimlerinde önemli eşitsizliklere işaret ederken, devlet politikaları ve sosyal yardımların bu dengeyi iyileştirmede kritik rol oynayacağı öngörülüyor.
