Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Çin’e gerçekleştirdiği resmi ziyaretlerde yaptığı görüşmelerde Uygur Türkleri, ekonomik ve küresel konular ele alındı.
Hakan Fidan Sosyal Medya hesabından yaptığı paylaşımda: "Uzun yıllardır, Türk İslam medeniyetinin kuruluşuna katkı veren pek çok tarihi şehri ziyaret etme fırsatım oldu. Mâverâünnehir ve Fergana Vadisi’nin şehirlerini, tarihi Horasan kentlerini ve diğer coğrafyalardaki Selçuklu şehirlerini defalarca görme imkanı buldum. Urumçi ve Kaşgar, içimde hep ukde olarak kalmıştı. Nihayet, Çin’deki temaslarım vesilesiyle bu iki kadim şehri de ziyaret ettim. “Kitabın adını Kutadgu Bilig koydum. Okuyana kutlu olsun ve ona yol göstersin. Ben sözümü söyledim ve kitabı yazdım. Bu kitap uzanıp her iki dünyayı tutan bir eldir” diye tanımladığı ünlü eserin müellifi, büyük âlim Yusuf Has Hâcib'in aziz ruhuna Fâtiha okudum. Allah bütün âlimlerimize rahmet eylesin." ifadelerini kullandıı.
Çin’e resmi ziyaret gerçekleştiren Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Pekin’de Çin Komünist Parti (ÇKP) Merkez Komitesi Politbüro Üyesi ve Hukuki İşler Komisyonu Başkanı Çen Vençing, Devlet Başkan Yardımcısı Han Zheng, Dışişleri Bakanı Wang Yi ve Urumçi’de Sincan Uygur Özerk Bölgesi (SUÖB) Parti Sekreteri Ma Xingrui ve SUÖB Valisi Erkin Tuniyaz ile görüştü. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Bakan Fidan’ın Çin ziyaretinte Uygur Türkleri, ekonomik ve küresel konular ele alındı.
Uluslararası yatırımlarının toplamı 1,3 trilyon dolar olan Çin’in Türkiye’deki yatırımları 5,1 milyar dolar tutarında. Ekonomik alanda Çin makamlarına verilen mesajlarda, Çinli şirketlerin Türkiye’ye doğrudan yatırımlarının teşvik edilmesinin beklendiği aktarıldı. Çin’in Asya’da birinci, dünyada üçüncü büyük ticaret ortağı olduğu vurgulanırken, Türkiye’nin aleyhine seyreden ticaret açığının azaltılmak istendiği belirtildi. Ayrıca görüşmelerde, Çin’in özellikle tarım ve gıda ürünlerinden daha fazla ithalat yapması ve daha fazla Çinli turistin Türkiye’ye seyahatinin teşvik edilmesinin beklendiği aktarıldı. Çin ile nükleer dahil enerji konusunda işbirliği yapılmak istendiği belirtildi.
Filistin’in barışı için Türkiye ve Çin’den ortak çalışma
Filistin konusunda hem Türkiye hem Çin, Gazze’de bir an önce ateşkes ilan edilmesi ve iki devletli, başkenti Doğu Kudüs olan, 1967 sınırları temelinde bir barış anlaşması sağlanmasını istendiği vurgulandı. Görüşmelerde, Türkiye ve Çin’in Filistin’de barışın sağlanması için birlikte çalışma yürüteceği belirtildi. Öte yandan Tayvan konusunda Türkiye’nin tutumunun ‘tek Çin’ politikasını izlediği aktarıldı.
Bakan Fidan’ın Urumçi’ye gerçekleştirdiği ziyaret, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2012 yılında başbakanlık döneminde gerçekleştirdiği ziyaretten bu yana yapılan en üst düzeyli ziyaret oldu. Uygur Türklerinin Çin ile Türk dünyası ve Çin ile İslam dünyası arasında bir köprü olduğu belirtilerek, etnik, dini ve kültürel bağlara sahip olunan Uygur Türkleri’nin Türkiye için önemi vurgulandı. Çin’in egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyulduğu ifade edilerek, Uygur Türklerinin ve Çin’de yaşayan diğer tüm halkların refah ve huzur içinde olmasının dan ürkiye’yi fazlasıyla memnun edeceği aktarıldı. Uygur Türklerinin kültürel haklarının korunması ve değerlerini yaşaması konusunda Türk dünyasının ve İslam dünyasının hassasiyetlerinin giderilmesi ve bunu ortaya çıkaran nedenlerin tamamen ortadan kalkmasının herkes bakımından büyük fayda sağlayacağı dile getirilerek, bu konudaki algının değişmesinin ancak Çin’in atacağı adımlarla mümkün olacağı belirtildi.
URUMÇİ VE KAŞGAR TÜRK-İSLAM ŞEHİRLERİ
Fidan’ın Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile ortak açıklamasında Urumçi ve Kaşgar’ı “Türk- İslam şehirleri" olarak adlandırması dikkat çekti. Temaslarda Türkiye’nin Tayvan konusundaki “Tek Çin” politikasını kabul ettiği hatırlatıldı. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Fidan’ın Çin temaslarında ekonomi, Gazze gibi küresel konular ile Uygur Türklerinin durumu öne çıktı. Gazze’de bir an önce ateşkes ilan edilmesini isteyen iki ülke, iki devletli, başkenti Doğu Kudüs olan, 1967 sınırları temelinde bir barış sağlanmasını istiyor. Diplomatik kaynaklar konuya ilişkin “Bu amaçla birlikte çalışacağız” bilgisini verdi.
DOĞRUDAN YATIRIM MESAJI
Fidan’ın temaslarında ekonomi de geniş yer tuttu. Türkiye'nin en büyük ticaret ortaklarından biri olan Çin ile Türkiye’nin aleyhine seyreden ticaret açığını azaltmak için somut adımlar sunuldu. Bu kapsamda Çin’in özellikle tarım ve gıda ürünlerimizden daha fazla ithalat yapması istenirken Çin’den daha fazla turistin Türkiye'ye seyahati için teşvik mekanizmaları konuşuldu. Bunun yanı sıra Çin’le nükleer dahil enerji konusunda iş birliği konuları ve Çinli şirketlerin Türkiye’ye doğrudan yatırımlarının teşvik edilmesi konusunda görüşmeler gerçekleştirildiği öğrenildi. Türkiye, Çin’in 1,3 trilyon doları bulunan uluslararası yatırımlarından daha fazla pay almak istiyor. Çin’in Türkiye’deki yatırım tutarı son verilere göre 5,1 milyar dolar düzeyinde.
Bakan Fidan, hem mesajları hem de taktığı kravatla ezber bozdu
2012 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ardından 12 yıl sonra Çin zulmü altındaki Doğu Türkistan'a ziyaret gerçekleştiren ilk Türk yetkili olan Dışışleri Bakanı Hakan Fidan, verdiği mesajlarla ezber bozdu.
Fidan, Pekin görüşmelerinin ardından Doğu Türkistan'a geçerek Kaşgar ve Urumçi'yi ziyaret etti. Burada yaptığı açıklamalarda "Kâşgar ve Urumçi kadim Türk ve İslam şehirleridir" ifadelerini kullandı. Giydiği kıyafet ve gök bayraklı kravatla da dikkat çekti. X sosyal medya hesabından da bir paylaşım yapan Bakan Fidan, "Uzun yıllardır, Türk İslam medeniyetinin kuruluşuna katkı veren pek çok tarihi şehri ziyaret etme fırsatım oldu" dedi.
2012 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ardından 12 yıl sonra Çin zulmü altındaki Doğu Türkistan'a ziyaret gerçekleştiren ilk Türk yetkili olan Dışışleri Bakanı Hakan Fidan, verdiği mesajlarla ezber bozdu.
HEM SÖYLEMİ HEM DE KRAVATI DİKKAT ÇEKTİ
Fidan, Pekin görüşmelerinin ardından Doğu Türkistan'a geçerek Kaşgar ve Urumçi'yi ziyaret etti. Burada yaptığı açıklamalarda "Kâşgar ve Urumçi kadim Türk ve İslam şehirleridir" ifadelerini kullandı. Giydiği kıyafet ve gök bayraklı kravatla da dikkat çekti. X sosyal medya hesabından da bir paylaşım yapan Bakan Fidan, "Uzun yıllardır, Türk İslam medeniyetinin kuruluşuna katkı veren pek çok tarihi şehri ziyaret etme fırsatım oldu" dedi.
"İÇİMDE UKTE OLARAK KALMIŞTI
Paylaşımında Maveraünnehir, Fergana Vadisi, Horasan ve Selçuklu şehirlerini defalarca ziyaret ettiğini belirten Fidan, "Urumçi ve Kaşgar, içimde hep ukde olarak kalmıştı. Nihayet, Çin'deki temaslarım vesilesiyle bu iki kadim şehri de ziyaret ettim" ifadelerine yer verdi. Bakan Fidan, ziyareti kapsamında Kutadgu Bilig'in yazarı Yusuf Has Hacib'in türbesini de ziyaret etti.
İşte Bakan Fidan'ın o paylaşımı;
