Türkiye'de 1999 yılında gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformu, emeklilik için yaş şartını getirmiş ve bu durum birçok sigortalının emekliliklerini ertelemesine yol açmıştı. Özellikle 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta girişi yapmış ve gerekli prim gün sayısını doldurmuş olmalarına rağmen yaş haddine takıldıkları için emekli olamayanlar, bu durumdan olumsuz etkilenmişti.
Kademeli emeklilik yasası henüz netleşmiş olmasa da, milyonlarca kişi bu konuda yapılacak düzenlemeleri yakından takip ediyor. Özellikle 1999-2008 yılları arasında çalışmaya başlayan ve EYT kapsamına girmeyen çalışanların gündeminden düşmüyor.
8 Eylül 1999 sonrası sigorta girişi olanlar, emeklilik koşullarının kendilerine haksızlık yarattığını düşünerek tepki gösteriyor. Özellikle, "1 güne 17 yıl" sloganıyla dile getirdikleri adaletsizlik duygusunu ifade ediyorlar. Talepleri, yaş şartının sigorta giriş tarihine göre yeniden düzenlenmesi ve mevcut 58-60 yaş sınırlamasının kaldırılması. Bu grup içinde, 23 yıldır çalışıp yaklaşık 9 bin prim günü ödeyen birçok kişi, emeklilik hakkı istiyor. Bazıları ise çalışmaya devam etme arzusunda, ancak kademeli emeklilik uygulamasının hak tanımasını talep ediyorlar.
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilik sisteminde değişiklik sinyali vererek "Hem prim miktarını esas alacak, hem yaşı esas alacak ve ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım” sözleri heyecan yarattı.
SGK Başuzmanı İsa Karakaş konuya ilişkin dikkat çeken bir yorum yaptı.
TGRT Haber’e konuşan SGK Uzmanı İsa Karakaş, kademeli emekliliğin eninde sonunda mutlaka getirileceğini vurgulayarak, “Eninde sonunda mutlaka yapılacak. Çünkü sosyal güvenlik bir zincirdir. Orada EYT ile birlikte halka öyle bir koptu ki, 17 yıl, 24 yıl kabul edilebilecek bir durum değil. Adil değil. Eninde sonunda bunun yumuşatılması gerekiyor ki insanların sisteme inancı olması gerekiyor. Yani ben erken emekliyi teşvik eden bir uzman değilim. Ama bunun yapılması gerekiyor. Emeklilikte kademe ile ilgili düzenlemenin eninde sonunda olacağına inanıyorum. Benim beklentim 2027 gibi. Bununla ilgili mutlaka bir düzenleme olacağı yönünde” ifadelerini kullandı.
SGK'dan dikkat çeken açıklama
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan kademeli emeklilik taleplerine olumsuz yanıt vermiş, “Staj sigortası ve kademeli emeklilikle ilgili bir çalışmamız yok” demişti. Ancak 1999-2008 arası sigortalılar EMADDER çatısı altında kademeli emeklilik talebini sürdürüyor. EYT’yi kıl payı kaçıranlar 1 gün için 17 yıl fazladan çalışacakken Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) dikkat çeken bir veri yayımladı.
Buna göre 2023’te SSK yani 4A kapsamında 1 milyon 925 bin, Bağ-Kur yani 4B kapsamında 183 bin, Emekli Sandığı 4C kapsamında ise 86 kişiye emekli maaşı bağlandı. Böylece yaşlılık aylığı bağlanan toplam kişi sayısı 2 milyon 193 bin 791 oldu. Toplam emekli sayısı da 2023 yılında 15.2 milyon kişiye ulaştı.
