Dünyada bölgesel çatışmaları genişleten jeopolitik gerginlikler, devletlerin askeri harcamalarını artırıyor. Savaşların yakın gelecekte insanlı ve insansız araçlarla gerçekleşeceği düşünüldüğünde bu alanda devlet bütçelerinden ayrılan savunma paylarının daha da yükseleceği öngörülüyor.
Dünya 2023 yılında Afrika kıtası 52 milyar dolar, Amerika kıtası 1 trilyon dolar (ABD tek başına 943 milyar dolar), Asya ve Okyanusya 595 milyar dolar, Orta Asya 200 milyar dolar, Avrupa 588 milyar dolar olmak üzere toplamda 2,4 trilyon dolar savunma harcaması yaptı
DÜNYANIN EN BÜYÜK SİLAH İHRACATÇISI ABD
Dünyanın en büyük 10 silah ihracatçısının oranları; yüzde 42 ile ABD, yüzde 11 ile Fransa ve Rusya, yüzde 5,8 ile Çin, yüzde 5,6 ile Almanya, yüzde 4,3 ile İtalya, yüzde 3,7 ile Birleşik Krallık, yüzde 2,7 ile İspanya, yüzde 2,4 ile İsrail ve yüzde 2 ile Güney Kore şeklinde sıralanıyor. İthalatçı devletler de oransal olarak yüzde 9,8 ile Hindistan, yüz de 8,4 ile Suudi Arabistan, yüzde 7,6 ile Katar, yüzde 4,9 ile Ukrayna, yüzde 4,3 ile Pakistan, yüzde 4,1 ile Japonya, yüzde 4 ile Mısır, yüzde 3,7 ile Avustralya, yüzde 3,1 ile Güney Kore ve yüzde 2,9 ile Çin listeye giriyor.
ÖNCE ASELSAN SONRA SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI
Cumhuriyet döneminin ilk yılla rında her ne kadar askeri silah üretimi konusunda girişimlerde bulunulsa da kurulan savunma sanayi tesisleri sonraki yıllarda kapatıldı ve savunma sektörünün ihtiyacı ithalat yoluyla karşılanmaya başlandı. “Kötü komşu insanı mal sahibi yapar” atasözü savunma sektöründe de karşılığını buldu. 1974 yılında Kıbrıs harekâtında müttefiklerinden alınan silahlar kullanılınca Türkiye çeşitli yaptı rımlara maruz kaldı. Bunun üzerine Kıbrıs Barış Harekâtı döneminde mühimmat ihtiyacını karşılamak amacıyla 1975 yılında ASELSAN kuruldu. Sonrasında Savunma Sanayi Başkanlığı’nın tesisiyle gü nümüzde binlerce şirket savunma sanayi ekosistemine dahil oldu.
TÜRKİYE İTHALATÇI KONUMDAN İHRACATÇILIĞA GEÇTİ
Türkiye son yıllarda yaptığı atılım larla savunma sanayinde kendi ihtiyaçlarını karşılarken aynı za manda ihracatçı konuma da geldi ve bu alandaki yıllık ihracatını 7 milyar dolara taşıdı. Sektördeki iler lemelere paralel savunma sanayi şirketleri bugün Borsa İstanbul’da (BIST) da işlem görüyor ve birçok küresel firmalarla rekabet ediyor. Türkiye’de son yıllarda gelişen savunma sanayi, askeri ihtiyaç ların karşılanmasının yanında ülke ekonomisine, ihracatına ve kalifiye iş gücünün oluşmasına katkısı oldukça yüksek. Savunma sanayi politikaları, stratejileri, mega projelerin geliştirilmesi, Milli Mu harip Savaş Uçağı Kaan, Taarruz Helikopteri Atak, SİHA Anka, Ana Muharebe Tankı Altay gibi 1000’e yakın yerli proje 100 binin üze rinde çalışanla Savunma Sanayi Başkanlığı tarafından yürütüldü. 5 yıl gibi kısa bir sürede savunma sanayinde yerlilik oranı yüzde 85’e dayandı. Orta Vadeli Program’da (OVP) da savunma sanayine tam destek verildi.
SAVUNMA SANAYİ ŞİRKETLERİ BIST’E CANLILIK KATIYOR
Yazımız savunma sanayinin geldiği noktadan öte bu alanda faaliyette bulunan Borsa İstanbul’a (BIST) kote olan şirketlerin performansı… Savunma sanayinde faaliyet gös teren şirketlerin üstün gelişmeleri BIST’te de canlılık katıyor. Yüksek kazanç oranlarıyla dikkat çeken şirketler yatırımda cazibesini artırıyor. 2023 yılının ilk dokuz ayında 109 milyar TL kâr açıklayan savunma sanayi şirket leri dahil 55 borsa şirketi, 2024’ün aynı döneminde kârı 126 milyar TL’ye ulaştı. Oluşan kârda toplam 17,2 milyar TL artış yaşanırken, kazanç oranı yüzde 15,8 olarak gerçekleşti.
HEM KAZANDI HEM DE YATIRIMCISINA KAZANDIRDI
BIST’te işlem gören savunma sanayi şirketlerinden önemlileri hem kazandı hem de yatırımcısına kazandırdı. Bu şirketler, yüksek bütçeli savunma projeleri ve devlet destekli yatırımlar sayesinde istikrarlı büyü me potansiyeli sergiledi. Savunma sanayi endüstrisindeki değişim ve dönüşüm BIST’te işlem gören savunma sanayi his selerini yatırımcılar için cazip hale getirdi. Ekim 2023’te Orta Doğu’daki savaşın başlamasından bu yana şirketlerin hisse senedi performansı yüzde 35’ten fazla yükseldi. Fakat Japonya Merkez Banka sı’nın (BOJ faiz artırımı Borsa’daki aşağı yönlü harekete neden olunca savunma hisselerindeki ralli de normale döndü.
BIST’TE ÖNE ÇIKAN SAVUNMA SANAYİ ŞIRKETLERİ
BIST’te yer alan en önemli bazı savun ma sanayi şirketleri; ASELSAN (ASELS), OTOKAR (OTKAR), Papilon Savunma (PAPIL), SDT Uzay ve Savunma Teknoloji leri (SDTTR), Altınay Savunma Teknolojileri (ALTNY), ONUR Yüksek Teknoloji (ONRYT) ve Katmerciler (KATMR) olarak öne çıkıyor. Ekim sonu itibariyle söz konusu şirketle rin performansını analiz edelim… Hisseler bir yıllık geçmişte önemli kârlara imza attılar. Fiyat / Kazanç Oranları’yla dikkat çeken hisseler yaz aylarında yakaladıkları seviyelere yeniden ulaşma çabası içeri sindeler. Borsa’da özellikle son dönemde yapılan fuarlar savunma sanayi şirketlerine önemli derecede destek veriyor. ASELSAN (ASELS) halen 61 TL’den işlem görüyor. Şubat 2024’te en yüksek 67 TL’den işlem yapılan hisse geçen yıl Ekim ayında 41 TL olarak yatırımcının önüne çıktı. ASELSAN Ağustos 2024’te 57 TL’ye yük seldikten sonra şimdi üst bantları zorlama aşamasında. Hisse yıllık bazda yatırımcısı na yüzde 44,02 kazandırdı. Hissenin Fiyat / Kazanç Oranı 30,72.
SON DÖNEMDEKİ YATAY SEYİRDEN KURTULMA PEŞINDELER
Savunma sanayi şirketleri Borsa’da yatay seyirden kurtulup çıkışa geçmek için bek lentilerini yüksek tutuyor. OTOKAR (OTKAR) 245 TL’den işlem görüyor. Bu yıl en yüksek değeri 30 Hazi ran’da 657 TL ile yakaladı. Hisse 29 Ekim’de 406 TL idi. Eylül ayından bu yana yatay seyre geçen hisse senedi yıllık bazda 6,68 oranında değer kazandı. Hissenin Fiyat / Kazanç Oranı 87,27. Papilon Savunma (PAPIL) 73 TL sevi yesinde. Hisse 22 Eylül’den bu yana yatay hareket ediyor. Yıllık bazda en yüksek gördüğü değer 156 TL. Geçen yılın Ekim ayında hisse 25 TL seviyesinden alınıp satıldı. Hissenin yıllık kazancı yüzde 179,79. PAPIL’in Fiyat /Kazanç Oranı 47,38. SDT Uzay ve Savunma Teknolojileri (SDTTR) 248 TL civarında işlem görüyor. 2 Şubat 2024’te 423 TL’yi gören hisse senedi Ağustos ayından bu yana yatay seyredi yor. Hissede yıllık değişim eksi yüzde 22,9. SDTTR’nin Fiyat / Kazanç Oranı 64,19.
YILIN SON AYLARINDA ALIM HAREKETİ BEKLENTİSİ
Yılın son iki ayında yakaladıkları perfor mansın üzerine çıkmaya çalışan savunma sanayi şirketleri alım hareketi beklentisiyle yılı pozitif kapatıp gelecek yıl hazırlıklarına moralli başlamak istiyor. Altınay Savunma (ALTNY) 94 TL seviye sinde hareket ediyor. Hisse Ağustos ayında en yüksek 118 TL’yi gördü. Mayıs 2024’te 38 TL olan Altınay, Fiyat / Kazanç Oranı 40,24. Hisse Ekim’de bir miktar zayıf kalsa da Ağustos ayından bu yana 95-94 TL seviyelerinde yatayda. Onur Yüksek Teknoloji (ONRYT) 84 TL’den alıcı buluyor. Temmuz’da en yüksek 105 TL’yi gören hisse 26 Mayıs’ta 72 TL’den kapandı. Onur Temmuz’dan itibaren düşüşünü 20 Ekim’e kadar devam ettirdikten sonra çıkışa geçti. Henüz yıllık değişimi olmayan hissenin Fiyat / Kazanç Oranı 22,26. Son olarak Katmerciler (KATMR) 2,180 TL seviyesinde. 29 Ekim 2023’te 2,440 TL olan hisse yıl içinde en yüksek 28 Temmuz’da 3,597 TL’yi gördü. O günden bu yana düşüş kaydeden Katmerciler 13 Ekim’den bu yana 2,200 seviyelerinde ya tay gidiyor. Katmercilerin yıllık değişimi eksi yüzde 16,73. Fiyat / Kazanç Oranı eksi 5,20. Dolayısıyla Borsa İstanbul’da (BIST) işlem gören savunma sanayi şirketleri performanslarıyla göz kamaştırırken aynı zamanda BIST’in de ateşleyici gücü oluyor.
Gündemin en ilgi çekici gelişmelerini okuyucusuna aktaran Ekovitrin dergisine, yayın bayileri, zincir mağazalar, D&R mağazaları, Türk Telekom e-dergi platformu ve Dünya Store’dan temin edebilirsiniz...
Ekovitrin Medya Grubu'nun yayın portalı www.ekovitrin.com, Türkiye başta olmak üzere dünyada yaşanan son dakika gelişmelerini anında okuyucusuna ulaştırıyor.
İş ve ekonomi dünyası başta olmak üzere, finans, borsa, ekonomi, sağlık, sanat ve spor dünyasından gelişmeleri takip etmek için takipte kalın.
Aşağıdaki linklerden uygulamamızı indirebilirsiniz.
