Soğuk zincir, çok çeşitli gıdaların ve kimyasal ürünlerin bozulmadan, sıcaklığa, neme, ışığa veya belirli kirleticilere uygun olmayan şekilde maruz kalmaktan onları donmuş, soğutulmuş ve taze halde tutmak için koruyan, bozulabilir maddelerden oluşan bir tedarik zinciridir.
Ticari ömrü çok kısa olan çiçekler ve gıda maddeleri gibi çabuk bozulabilen ve taşımacılığında soğuk zincir veya sıcaklığa duyarlı nakliye gerektiren bir dizi ürün bulunmaktadır; ancak son yıllarda en büyük soğuk zincir büyümesi sağlık sektöründen gelmiştir. Özellikle aşılar ve ilaçlar gibi sağlık ve yaşam bilimi ürünlerini hızlı ve güvenli bir şekilde taşınması artık her zamankinden daha önemli hale gelmiştir.
Covid-19 salgınının devam etmesi, gelecekte tehdit olabilecek diğer bulaşıcı hastalıklar, küresel iklim değişikliği gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda, sağlık ürünlerinin taşınması, titiz bir lojistik yaklaşım gerektirmektedir. Soğuk zincirde elleçlenen gıda ürünlerinin tazeliği, sıcaklığa ve diğer çevresel koşullara karşı oldukça hassastır ve bozulduğunda insan sağlığı, ürün fiyatları ve gıda bulunabilirliği üzerinde kolaylıkla olumsuz etkilere neden olabilir. Operasyondaki yanlışlıklar, bu ürünlerin sağlamlığı, nakliye sırasındaki sıcaklık değişikliklerinden dolayı tehlikeye girebilir.
Bir gönderinin kalitesini korumak için özel ekipman, depolama tesisleri, uyumlu elleçleme prosedürleri ve hepsinden önemlisi soğuk zincir ortakları arasında güçlü bir işbirliği gerekiyor. Dolayısıyla bu ürünlerin lojistiğinde, son zamanlarda önemi artan ulaşım hizmetlerinden havayolu taşımacılığı dikkat çekiyor.
Havayolu taşımacılığında bozulabilir ürünlerin çıkış noktalarından müşteriye başarılı bir şekilde nakledilmesi, sıcaklık kontrollü konteynerler gibi özel ekipmanların kullanılması, önemli ölçüde bilgi ve uzmanlıkla işlerin yürütülmesi ve kalite yönetim sisteminin uygulanması; soğuk zincirin ve ürün sevkiyatının analiz edilmesine, kontrol edilmesine, ölçülmesine, belgelenmesine ve doğrulanmasına izin verir.
Havayolu taşımacılığının avantajlarının gün geçtikçe artığını söylemek mümkündür. Bu doğrultuda Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), tüm taraflara (havayolları, nakliyeciler, hükümetler, gümrükler ve nakliyeciler) fayda sağlamak amacıyla tüm girişimlerinde bir tedarik zinciri yaklaşımını benimsemekte ve güvenli ve uyumlu bir hava taşımacılığı sistemi sağlamak için standartlar ve çözümler ile soğuk zincir lojistiğinde havayolu taşımacılığına olan güveni sağlamaktadır. Dolayısıyla da ilaçların ve aşıların ihtiyaç duyulan yere hızla ulaşmasında havayolu tercih edilmekte ve gelecekte bu yöndeki taleplerin artacağı görülmektedir.
